Vychad da Brodaŭ

Aleś Kudrycki, Siarhiej Rak

"U kaśpijskim rehijonie znachodzicca kala 10% usich suśvietnych zapasaŭ nafty. Samyja perspektyŭnyja radoviščy — “Tenhiz” i “Kašahan” u paŭnočnaj častcy Kaśpijskaha mora.

“Kašahan” uvohule samaje vialikaje radovišča ŭ śviecie, znojdzienaje za apošnija 30 hadoŭ."]Biełaruś maje tearetyčny šaniec pravieści pa svajoj terytoryi novy naftapravod, pa jakim kaśpijskaja nafta moža ciačy ŭ Eŭropu, abminajučy Rasieju. Ukraina ŭkłała 200 młn. dalaraŭ u pabudovu naftapravodu, što złučyŭ čarnamorski port Paŭdniovy (35 km ad Adesy) z horadam Brody. Dabudavać trubu, pa jakoj kaśpijskaja nafta mahła b pryjści ŭ Biełaruś, kaštuje 80 młn. dalaraŭ.

200 młn. dalaraŭ, jakija Ŭkraina ŭkłała ŭ pabudovu naftapravodu, što złučyŭ čarnamorski port Paŭdniovy dy horad Brody na Haliččynie, musili być investycyjaj u syravinnuju niezaležnaść. Viadoma, nie absalutnuju: ciapier kraina zmoža atrymlivać naftu nia tolki z Rasiei, ale j z radoviščaŭ Kaśpijskaha rehijonu praz Azerbajdžan, Hruziju dy Čornaje mora. Adnak kali palityčnyja mety Ŭkrainy možna ličyć zbolšaha zadavolenymi, dyk ekanamičnyja čakańni siabie pakul nia spraŭdzili. Adrezak “Adesa—Brody” daŭžynioju 674 km i dyjametram truby 1020 mm zastajecca šlacham u nikudy.

Atrymać prybytak, pampujučy naftu adno da ŭkrainskaj miažy, nie atrymajecca — treba hnać syravinu dalej, bieručy hrošy za tranzyt. Transpartavańnie nafty da Brodaŭ abydziecca klijentu pryblizna ŭ 5,6 dalara za tonu, a razam z razhruzkaj tankieraŭ u Paŭdniovym — 6 dalaraŭ. Pačatkovaja mahutnaść naftapravodu “Adesa—Brody” — 9—14,5 młn. tonaŭ u hod. Paśla ŭviadzieńnia ŭ dziejańnie druhoj čarhi planujuć pierapampoŭvać 45 miljonaŭ — heta dzieści 270 młn. dalaraŭ prybytku.

Adnak Polšča nie śpiašajecca dabudoŭvać svoj adrezak naftapravodu, što złučyć Brody z Płockam. Palityka znoŭ sutykajecca z haspadarkaj: palaki nia peŭnyja, ci budzie dla ich toj prajekt ekanamična vyhadnym, choć dziaržaŭnym intaresam krainy jon, viadoma, adpaviadaje. Prezydent Kvaśnieŭski niekalki razoŭ zapeŭnivaŭ Leanida Kučmu, što prajekt naftapravodu stratehična važny dla Polščy. Ale nastroi vyšejšaha ešalonu polskaj ułady nie supadajuć ź mierkavańniami ekanamičnych daradcaŭ dy ekspertaŭ, jakija nia rajać Varšavie ŭkładać dziaržaŭnyja hrošy ŭ naftapravod — maŭlaŭ, niachaj hetym zajmajecca pryvatny biznes.

Polšča vahajecca

Niepakoić palakaŭ i toje, što za pabudovu 500-kilametrovaha adrezku Brody—Płock uziałasia kampanija “Golden Gate”, jakaja maje drennuju reputacyju. Ź joj źviazanyja biznesoŭcy, zamiašanyja ŭ machinacyjach vakoł pastavak rasiejskaha hazu, prodažu byłoj savieckaj nieruchomaści, alkaholnych aferach. Poŭny košt pabudovy polskaj častki naftapravodu — 430 młn. eŭra. Patrebnych investycyjaŭ “Golden Gate” pakul nia maje, jak i biznes-planu ich viartańnia paśla realizacyi prajektu.

Prykaśpijskija dziaržavy taksama nia peŭnyja, ci im vyhadny novy trubapravod. Kaśpijskaja nafta vielmi jakasnaja, jana lahčejšaja dy śviatlejšaja za rasiejskuju sumieś Urals, što jdzie na ekspart. Ale na vychadzie za miežy Ŭkrainy abodva hatunki niepaźbiežna buduć źmiešvacca ŭ trubie. Ukraincy jašče nie prapanavali dakładnaj systemy kampensacyi za “raźviedzienuju” naftu.

Da paliŭnaj niezaležnaści — 183 km

Planujecca, što prykaśpijskija krainy nastupnyja 10 hadoŭ buduć pradavać pa 100—150 młn. tonaŭ nafty ŭ hod. Dziela paraŭnańnia: maksymalnaja kolkaść nafty, jakuju moža spažyć Biełaruś za hod, — 7—8 młn. tonaŭ.

Kali palakam hetak niavyhadna budavać mahistral Brody—Płock, tearetyčna možna puścić naftu pa hatovych užo trubach — praz Mazyr. Adzinaje “ale” — ciapier na adrezku Mazyr—Brody jana ciače ŭ supraćlehłym kirunku, ź Biełarusi va Ŭkrainu. Kab dałučycca da “kaśpijskaha kalektaru”, treba ździejśnić “revers” — puścić naftu ŭ advarotny bok. U adździele transpartavańnia dy pierapracoŭki nafty kancernu “Biełnaftachim” patłumačyli, što na adrezku naftapravodu, jaki złučaje Brody i Mazyr, heta technična niemahčyma. Adzinaje vyjście — kłaści novuju trubu. Taki varyjant byŭ by navat bolš pažadanym — paralelnyja naftapravody dajuć mahčymaść vybaru dy pavialičvajuć prybytki ad tranzytu.

U analityčnym zborniku “Biełaruska-rasiejskaja intehracyja”, što vyjšaŭ sioleta, Natalla Tahanovič, zahadčyca sektaru prablemaŭ paliŭna-enerhietyčnaha kompleksu Instytutu ekanomiki Biełarusi, kaža pra mahčymaść transpartavańnia nafty pa maršrucie Adesa—Brody—Mazyr—Babovičy—Kaściukovičy—Połacak. Dziela hetaha daviadziecca dabudavać 183-kilametrovy ŭčastak trubapravodu pamiž Babovičami dy Kaściukovičami. Faktyčna heta ździajśnieńnie prajektu Bałtyjska-Čarnamorskaha naftavaha kalektaru, pra jaki šmat kazałasia ŭ pačatku 90-ch. Pavodle acenak spn.Tahanovič, hety varyjant patrabuje 80,3 młn. dalaraŭ investycyjaŭ — našmat mienš, čym budaŭnictva polskaha ŭčastku trubapravodu. Z Połacku ŭžo jość truba da łatyskaha portu Ventśpiłs, aproč taho, naftaj budzie zabiaśpiečanaja ŭsia Prybałtyka. U ažyćciaŭleńni takoha prajektu buduć zacikaŭleny jak bałtyjskija krainy, tak i Eŭraźviaz, u jaki jany chočuć ustupić. Tak što na ich možna raźličvać u spravie finansavańnia budovy.

Kalidor dla Rasiei

Kali palaki admoviacca budavać adrezak Brody—Płock, ukrainskamu ŭradu daviadziecca vyrašać: zastavacca z truboj u nikudy ci prasić dapamahčy Biełaruś — krainu, što da niadaŭniaha času trymałasia kursu na maksymalna chutkuju intehracyju z Rasiejaj, jakaja najbolš pacierpić ad hetaha prajektu.

Varta ŭ źviazku z hetym pryvieści cytatu z charaktarystyki rasiejskaj intehracyjnaj palityki, dadzienaj Instytutam mižnarodnych ekanamičnych i palityčnych daśledavańniaŭ Rasiejskaj akademii navuk: “Intehracyjnuju palityku Rasiei niemahčyma patłumačyć čysta ekanamičnymi pryčynami. Dla Rasiei intehracyja maje najpierš hieapalityčnaje značeńnie. Prarasiejskaja aryjentacyja Biełarusi razryvaje Bałta-Čarnamorski kalidor, jaki ŭ advarotnym vypadku moža adharadzić Rasieju ad asnoŭnych mahistralaŭ transpartavańnia nafty praz Łatviju i Litvu ŭ Bałtyjskaje mora i praz Ukrainu — u Čornaje. U vypadku ažyćciaŭleńnia hetaha prajektu zachodnija postsavieckija respubliki nia tolki pazbaviacca ad rasiejskaje enerhazaležnaści, ale i mohuć stvaryć Maskvie realnuju kankurencyju ŭ pytańniach reekspartu rasiejskaj nafty ŭ Eŭropu.

Paśla ž zbudavańnia na terytoryi Biełarusi hazapravodu Jamał—Zachodniaja Eŭropa, Bałta-Čarnamorski kalidor raspadziecca na dva samastojnyja napramki — paŭnočny i paŭdniovy”. Słovam, siońniašniaje pytańnie, ci nia varta pabudavać jašče adnu trubu da Brodaŭ, — pytańnie hieapalityčnaj budučyni Biełarusi.

Aleś Kudrycki,
Siarhiej Rak

Techničnyja charaktarystyki
naftapravodnaj systemy “Adesa—Brody”:

Daŭžynia 674 km

Dyjametar truby 1020 mm

Pačatkovaja prapusknaja zdolnaść 9—14,5 młn. tonaŭ/hod

Prapusknaja zdolnaść
paśla ŭviadzieńnia 2-j čarhi 45,0 młn. tonaŭ/hod

Kolkaść hałoŭnych pompavych stancyjaŭ 1

Kolkaść hałoŭnych pompavych stancyjaŭ
paśla ŭviadzieńnia 2-j čarhi 3

Dedvejt tankieraŭ do 100 tys. tonaŭ

Jomistaść rezervuarnaha parku 1-j čarhi 200 tys. m3

Jomistaść rezervuarnaha parku
paśla ŭviadzieńnia 2-j čarhi 600 tys. m3

Prapusknaja zdolnaść, młn. tonaŭ/hod