Siarod padpisantaŭ — akademičnaja elita, u tym liku try byłyja prezydenty — Mikałaj Barysievič, Alaksandar Vajtovič i Leanid Suščenia, dyrektar Instytutu lesu Viktar Ipaćjeŭ, dyrektar Instytutu matematyki Ivan Hajšun, akademik-hieolah Radzim Harecki, akademik-ekanamist Hienadź Łyč dy inšyja viadomyja asoby. Ludzi navuki raskrytykavali prajekt Statutu Akademii. List adrasavany Alaksandru Łukašenku.
Niezadavalnieńnie akademikaŭ vyklikali prapanovy novaŭviadzieńniaŭ, aŭtary jakich tak i zastalisia nieviadomymi, choć pra zamoŭcu lohka zdahadacca. Tak, novy Statut uvodziŭ uzrostavy cenz: akademikam moža stać tolki navukoviec u vieku da 60 hadoŭ. Vybirać akademikaŭ i čalcoŭ-karespandentaŭ mielisia adkrytym hałasavańniem na Ahulnym schodzie. Raniej heta adbyvałasia tajna. Pavodle prapanovaŭ, vybirać planavałasia na ahulnym schodzie Akademii, dzie mieli b prava prysutničać i supracoŭniki biez navukovych stupieniaŭ. Akademiki spraviadliva padazrajuć, što na ŭsieahulnym adkrytym hałasavańni mała chto rašyŭsia b vystupać suprać kandydaturaŭ, prapanavanych uładaj. Krytyku vyklikaŭ i punkt, jaki praduhledžvaŭ mahčymaść pazbaŭlać zvańnia akademika — čaho nie było navat u saviecki čas. Navat dysydent Andrej Sacharaŭ i ŭ vysyłcy zastavaŭsia akademikam. Miž tym hety punkt ułady mohuć skarystać, naprykład, suprać akademika Vajtoviča, jaki, pabyŭšy va ŭładzie, žachnuŭsia jaje abličču i dałučyŭsia da apazycyi. Narešcie, akademikaŭ prapanoŭvałasia pieravieści na kantraktnuju systemu, dzialić ich pa kolkaści publikacyj… Zaćvierdzić usiu hetuju reformu i prapanoŭvałasia Ahulnamu schodu Akademii.
Na pasiadžeńni Prezydyjumu akademiki adkryta vystupali suprać novaŭviadzieńniaŭ. «Takija źmieny zrobiać nas całkam zaležnymi ad vykanaŭčaje ŭłady. Chto piknie — taho adrazu zacisnuć, pryčym jašče j pavodle zakonu», — było čuvać u kuluarach. I Miaśnikovič daŭ zadni chod. Najbolš adyjoznyja prapanovy (kštałtu pazbaŭleńnia zvańnia) navat było vyrašana nie vynosić na abmierkavańnie na ahulnym schodzie.
Naŭrad ci bunt akademikaŭ pieraraście ŭ niešta bolšaje: źmianić kiraŭnictva rabotniki NAN nie daduć rady. Ale inicyjatary «Lista siamidziesiaci» śviatkujuć pieramohu.Akademik Barysievič niešta kamentavać admoviŭsia, adnak kanstatavaŭ: «Amal usie našyja prapanovy byli pryniatyja».
List 70-ci admovilisia padpisać lidery humanitarnych instytutaŭ, akademiki Hniłamiodaŭ (litaratura) i Padłužny (były dyrektar Instytutu movaznaŭstva).
Akademija navuk stała adnoj z tych ličanych ustanovaŭ, jakaja supraciŭlajecca aŭtarytarnaj uładzie, niahledziačy na cisk i zapałochvańni. Darečy, 4 lutaha spaŭniajecca 74 hady, jak zastreliŭsia pieršy prezydent Akademii navuk Usievaład Ihnatoŭski. Tady Akademiju pad svoj kantrol brała savieckaja ŭłada.
Chodziać čutki pra blizkuju adstaŭku Michaiła Miaśnikoviča, jaki nia staŭ presinhavać buntoŭnych ludziej navuki.
Arkadź Šanski
