Japonskija palicyjanty vypuścili 62-hadovaha Roberta Fišera z turmy, dzie jon adsiedzieŭ kala hodu.
Eks-čempijon śvietu pa šachmatach paśpiachova dabraŭsia da Iślandyi — krainy, altynh jakoj admysłova prahałasavaŭ za nadańnie jamu hramadzianstva. Šachmaty — važnaja častka tradycyjnaj kultury naščadkaŭ vikinhaŭ, da taho ž słavuty matč 1972 h. pamiž Fišeram i Spaskim prachodziŭ mienavita ŭ Rejkjaviku. Amerykancy, što nastojvali na ekstradycyi buntoŭnaha baradača, astalisia z nosam. Tym nia mienš, padazreńni ź jaho nia źniatyja: zanadta ŭžo demanstratyŭna parušaŭ jon maralnyja i jurydyčnyja normy, pryniatyja nia tolki na jaho byłoj radzimie.
Mižnarodnaja mituśnia vakoł Fišera ŭźniała adviečnyja pytańni: ci sumiaščalnyja hienij i lichadziejstva? Ci lha ŭsio daravać čałavieku, jaki papularyzavaŭ šachmaty, jak nichto inšy? Aproč taho, jakuju acenku možna dać amerykanskim specsłužbam, jakija kaliści pamiaścili «pad kaŭpak» maci budučaha hienija? Mahčyma, karani peŭnych učynkaŭ Roberta Dž. Fišera tojacca jakraz u traŭmie, pieražytaj u dziacinstvie, padčas makartysckaha «palavańnia na viedźmaŭ»…
Jak by reahavali našy ludzi šachmat, kali b Fišer pierajechaŭ u Biełaruś — samuju antyamerykanskuju krainu rehijonu? Voś niekatoryja mierkavańni.
Uładzimier Litvin i Stanisłaŭ Alchovik, amatary šachmat sa Słonimu:
— Pa praŭdzie, kudy hladzieła naša kiraŭnictva? Fišeru treba było nadać biełaruskaje hramadzianstva, i ŭ našym šachmatnym žyćci spravy pajšli b uhoru! U Iślandyi i tak zamnoha hrosmajstraŭ — ceły tuzin na dźvieście tysiač čałaviek, a ŭ Biełarusi mocnych šachmatystaŭ mała.
Siarhiej Karčycki, čempijon krainy pa siohi:
— Dumaju, što Iślandyja mieła racyju, zaprasiŭšy Fišera da siabie. Što da jaho pierajezdu ŭ Biełaruś — heta było b cikava…
Uładzimier Hinzburh, vykanaŭčy dyrektar Biełaruskaj federacyi šachmat:
— Fišer — talenavity, ale, padobna, chvory čałaviek. Takomu treba zabiaśpiečyć narmalnyja ŭmovy dla žyćcia. Nu niachaj by jon žyŭ u Miensku, vystupaŭ na pieršaj došcy za naš klub «Viaśnianka»…
Taciana Bondar, majstarka FIDE, vice-čempijonka Biełarusi:
— Dumaju, jon sam by da nas nie pryjechaŭ.
Balšynia apytanych, jak i čakałasia, pahadzilisia b na imihracyju Fišera ŭ Biełaruś. Varyjant nie vyhladaje absurdnym: čym šachmatyst horšy ad chakiejnaha trenera Hlena Chenłana? Dyj za raspalvańnie mižnacyjanalnaj varožaści ŭ sučasnaj Biełarusi amal nie pieraśledujuć. Kažuć, švajcarski historyk-revizijanist Jurhien Hraf, asudžany ŭ svajoj krainie, znajšoŭ sabie prytułak u Miensku.
