Jak vy dumajecie, dzie zroblena heta fota i što za budynak na im? Skažacie, jaki-niebudź pansijon abo rezidencyja dzieści ŭ Jeŭropie? Ničoha padobnaha. Heta zvyčajnaja škoła ŭ zvyčajnym rajcentry z 18 tysiačami žycharoŭ. U Biełarusi. U krainie, jakuju mnohija nazyvajuć biednaj i dyktatarskaj. Pryčym Hłybokaje, pra jakoje idzie havorka, — heta navat nie pryharad Minska, heta hłybokaja pravincyja: adsiul da stalicy 160 kiłamietraŭ ŭspomnicie, jak vyhladajuć rajcentry ŭ 200 km ad Maskvy, naprykład Taržok.
I akuratnaja škoła z łužkom i nabiarežnaj — nie adzinaje, što kidajecca ŭ vočy ŭ hetym miastečku.
Idealnaja čyścinia, paradak, nijakich zakinutych i niedabudavanych abjektaŭ, usiudy ŭsio pafarbavana, hazony dahledžanyja, na vulicach raźmietka, nijakich śmiećcievych bakaŭ i brudnych padjezdaŭ, paŭsiul mora kvietak i… dziaciej.
Pahulaŭšy pa Hłybokim, ja dla siabie zrabiŭ zusim peŭnuju vysnovu — heta samy kruty pravincyjny haradok, jaki ja bačyŭ na prastorach byłoha SSSR.
Hłybokaje — rajonny centr u Viciebskaj vobłaści, u jakim žyvie krychu mienš za 20 tysiač čałaviek.
Horad mieścicca na Staroj Smalenskaj darozie pamiž Vilniaj i Połackam i viadzie svaju historyju z 1414 hoda.
Kaliści daŭno naležaŭ dvum bahatym siemjam — Korsakam i Zianovičam, jakija dzialili horad prykładna napałovu. Na terytoryi horada naličvajecca 5 azior, adno ź jakich, Hłybokaje, i dało nazvu horadu.
Tradycyjnaja haradskaja zabudova dla hetaha rehijonu — adna- i dvuchpaviarchovyja žyłyja damy. Staryja — draŭlanyja, sučasnyja — z cehły. U Hłybokim šmat draŭlanych damoŭ, jakim 50 i bolš hadoŭ, ale zakinutych i tych, što razvalvajucca, vy praktyčna nie ŭbačycie.
Niekatoryja vulicy, asabliva na ŭjeździe z boku Połacka, zabudavany starymi draŭlanymi damami.
Šyldačka z SSSR.
Ale samaje dziŭnaje na hetych starych vułačkach — sami vułački. Daroha bieź jamy abo navat łatak, piešachodnaja častka pakryta tratuarnaj plitkaj, u mnohich miescach vysadžanyja kvietki, na prypynku hramadskaha transpartu hrafik ruchu aŭtobusaŭ.
Šmat budynkaŭ, viadoma, rodam z SSSR i vyhladajuć całkam archaična. Voś tolki jany nie vyhladajuć, jak heta zvyčajna byvaje ŭ Rasii ci va Ukrainie abšarpanymi, pałyłymi i nikomu nie patrebnymi. Jany akuratnyja, pafarbavanyja, vakoł kvietki i padstryžanyja hazony.
Rajonnaja stamatałahičnaja paliklinika.
Adździaleńnie banka.
Rajhaz.
Dom kultury.
Heta popielnica kala doma kultury.
Kavanyja skulptury tam ža, kala doma kultury.
Haradski ŭniviermah. Ja pamiataju hety budynak 12 hadoŭ tamu. Tady heta była panyłaja savieckaja šeraja bietonnaja «karobka».
U punkcie, jaki ličycca centram horada, možna znajści pakazalnik adlehłaściaŭ i nakirunkaŭ. Da Minska — 162, da Maskvy — 751.
Padobnyja pakazalniki možna znajści i na ścienach niekatorych damoŭ.
Štokrok vidać, što horadam zajmajucca.
Kaliści na hetym miescy była pustka. Ciapier raźbili skvier, uładkavali płošču, parkoŭku, nabiarežnuju ŭzdoŭž voziera z altankami i ramantyčnymi miescami. Na krai parkoŭki jość navat nievialiki traktarny muziej pad adkrytym niebam.
Skulpturnaja kampazicyja «Rybak-ramantyk» na miescy byłoj pustki.
Pobač ź im navat pryhreŭsia kot.
Miesca dla ramantyčnych sustreč na nabiarežnaj. Dniom jaho upadabali rybaki z katami, uviečary — maładyja parački.
Altanka na bierazie voziera. Tut taksama była pustka.
U niekalkich miescach horad uładkavaŭ vialikija dziciačyja placoŭki.
Na ŭskrainie horada kvartały novaha žylla. U rajcentry z nasielnictvam u 20 tysiač!! Ludzi nie jeduć adsiul masava ŭ stalicu. Tut jość praca, u poŭnuju siłu pracujuć miasakambinat, małakazavod, na jakim robiać lepšuju ŭ śviecie zhuščonku.
U Hłybokim dva viadomyja chramy — adzin kafiedralny ŭ honar Naradžeńnia Najśviaciejšaj Baharodzicy.
Nasuprać jaho — kaścioł Śviatoj Trojcy.
Na płoščy pamiž kaściołam i carkvoj — kvitniejučy skvier z pomnikam knizie…
… i alejaj vybitnych uradžencaŭ Hłybokaha. Adzin ź ich viadomy na ŭvieś śviet — heta avijakanstruktar Pavieł Suchoj.
U honar jaho na ŭjeździe ŭ horad z boku Minska ŭstanoŭleny adzin z bajavych samalotaŭ KB Suchoha.
A jašče Hłybokaje nazyvajuć stalicaj višań). Nie viedaju čamu, ale tut zaŭsiody było šmat višniovych dreŭ u pryvatnych domaŭładańniach. Jašče ź dziacinstva pamiataju, jak letam na rynku ŭsie handlavali višniami viodrami. Nie tak daŭno ŭ centry navat ustalavali pomnik višniam.
Zhadki pra višni možna ŭbačyć i ŭ inšych miescach.
Jak i paŭsiul, sustrakajucca ŭ Hłybokim i paciešnyja rečy. Naprykład, hety hibrydny hryb)
Abo kinaafišy byccam u SSSR — namalavanyja ŭručnuju farbaj na ščytach. Ceny na kvitki nie prosta demakratyčnyja… Jany dziŭna nizkija. «Horad hierojaŭ» kala 40 rasijskich rubloŭ, a «Śviet jurskaha pieryjadu» i naohuł krychu bolš za 20 rubloŭ.
Nie dziŭna, što ŭ takim čystym i dahledžanym horadzie i dzieci vyhladajuć ščaślivymi i radasnymi.
Ciapier, akurat, pra mera.
Na kožnym kroku vidać, što ŭłady zajmajucca horadam, sočać za jaho čyścinioj i raźvivajuć. Naturalna, padobnuju karcinu ŭ teoryi my mahli b nazirać u lubym horadzie našaj nieabsiažnaj krainy, u lubym rajonnym centry ci vioscy. Ale nie nazirajem.
Čamu? Pytańnie rytaryčnaje i adkaz na jaho kožny moža znajści dla siabie sam.
Ja pacikaviŭsia ŭ miascovych žycharoŭ, dzie žyvie miascovy mer i na čym jon jeździć.
Adkazy byli nastupnymi. U mera niama nijakaha asabniaka z trochmietrovym płotam i inšymi abaviazkovymi atrybutami sučasnych top-čynoŭnikaŭ. Žyvie Aleh Morchat ŭ pryvatnym domie na dźvie siamji, jak žyvie tut mnostva inšych žycharoŭ Hłubokaha. Mašyny maje dźvie — UAZ Patryjot, na jakim mer vyjazdžaje ŭ pali, i Mitsubishi Outlander. Kažuć, raniej jeździŭ taksama na słužbovaj Toyota Camry, ale apošnim časam jaje nie vidać.
Mahčyma, z adkazam na pytańnie «čamu horad čysty i dahledžany» ŭsio vielmi prosta? Mahčyma, reč usiaho tolki ŭ tym, što ŭłada zajmajecca svaimi pramymi abaviazkami, a nie nabivańniem kišeniaŭ? Asabista mnie zdajecca, što ŭsio mienavita tak i jość u Hłybokim…
