Navukoŭcam udałosia niejtralizavać dziejańnie białku, niapravilnaja praca jakoha zabiaśpiečvaje rost puchliny.
Bijachimik i ankołahi Harvardskaha ŭniviersiteta zmahli stvaryć leki, jakija niejtralizujuć faktar bieskantrolnaha dzialeńnia rakavych kletak. Było vyjaŭlena hienietyčnaje parušeńnie, što viadzie da bieśpierapynnaha funkcyjanavańni prateina-«pamnažalnika», a zatym hety miechanizm byŭ paśpiachova błakavany. Ich daśledavańni publikuje ŭ čaćvier Nature.
Raspracavanaja miedykami terapija nakiravanaja na dziejańnie adnaho ź niekalkich tysiač asablivych białkoŭ čałaviečaha arhanizma — transkrypcyjnych faktaraŭ.
Kali ŭjavić fizijałohiju čałavieka jak lalečny teatr, to transkrypcyjnyja faktary pracujuć u im nitkami, jaki złučaje ruki akciora z maryjanietkami.
Jany kantralujuć pieranos infarmacyi z malekuły DNK u strukturu mRNK (transkrypcyi) šlacham źviazvańnia sa śpiecyfičnych ŭčastkami DNK. Jany ŭ tym liku kadzirujuć chutkaść rostu i raźvićcia kletak u arhaniźmie, tamu rost rakavaj puchliny mahčymy tolki pry ŭmovie niapravilnaj raboty faktaraŭ.
Kantrol pravilnaj pracy transkrypcyjnych faktaraŭ źjaŭlajecca klučom nie tolki da ankałahičnaj terapii, ale i da baraćbie z sardečna-sasudzistymi zachvorvańniami, a taksama technałohijach stvałavych kletak. Adnak mienavita hetyja białki da apošniaha času ličylisia nieadčuvalnyja da lekaŭ: rečyvaŭ, kantralujučych ich dziejnaść, naohuł nie isnavała. Ni zvyčajnyja leki (jakija składajucca z «maleńkich» malekuł), ni białkovyja (jakija składajucca z makramalekuł) preparaty nie ŭpłyvali na ich dziejnaść.
Padčas pracy ŭ ankałahičnym adździaleńni Džejms Bradner, staršy aŭtar pracy, źviarnuŭ uvahu na hien NOTCH: amal va ŭsich pacyjentaŭ, chvorych na lejkiemiju, jon byŭ mutantnym, a białok, jaki jon kadziruje, — paškodžanym. Mutantnyja hieny adroźnivalisia ad zvyčajnych tym, što zastavalisia aktyŭnymi ŭvieś čas. Jaho hipiertrafavanaja dziejnaść padtrymlivała niekantralavany rost rakavych kletak. Pačaŭšy analiz NOTCH u inšych pacyjentaŭ, miedyk vyjaviŭ parušeńni ŭ im u chvorych na rak lohkich, jaječnikaŭ, padstraŭnikavaj załozy i straŭnikava-kišačnaha traktu.
Transkrypcyjnyja faktary časta pracujuć nie ŭ adzinočku, a ŭ kompleksie ź inšymi białkami, i NOTCH nie staŭ vyklučeńniem. Navukoŭcy zaŭvažyli, što źviazka białkoŭ maje vyraznuju śpiralnuju formu. Jany vykazali zdahadku, što, kali skanstrujavać šerah śpiralaŭ, padobnych da hetaj «źviazki» pa pamiery, adna ź ich, mahčyma, zmoža razburyć śpiralnuju strukturu kompleksu i błakavać funkcyju NOTCH.
Najpraściejšaja (pieršasnaja) struktura białkoŭ ŭtvorana pieptydnymi mastkami. Aminakisłoty ŭ pieptydach źviazanyja adzin z adnym zvyčajnymi kavalentnymi suviaziami, jakija možna razburyć tolki ŭ žorstkich umovach (naprykład, pry vareńni jajek adbyvajecca hidroliz pieptydu i denaturacyja białku). Viadoma, takija ekśpierymienty nie mohuć pravodzicca ŭ arhaniźmie čałavieka. Adnak pieptydy ŭjaŭlajuć saboj prostyja łancužki, a białki, što funkcyjanujuć u arhaniźmie, składzienyja z hetych łancuhoŭ ŭ składanuju trochmiernyja strukturu, stabilizavanuju słabymi śpiecyfičnymi ŭzajemadziejańnia. Kali hetaja struktura rujnujecca, pratein hublaje bijałahičnuju aktyŭnaść.
Takija «sšytyja» pieptydy i vykarystoŭvali navukoŭcy ŭ svaich ekśpierymientach. Paśla niekalkich sprobaŭ ukaranieńnia sintetyčnych białkoŭ u kompleks z NOTCH bijachimikam ŭdałosia vyjavić dziejučaje rečyva. Sintetyčny białok ŭbudoŭvajecca ŭ peŭny ŭčastak kletki i błakavuje funkcyju NOTCH.
Nastupyja ekśpierymienty na myšach, što mieli puchliny, pakazali, što vykarystańnie sintetyčnaha pieptyda zdolnaje spynić rost rakavaj puchliny.
Adzinaja ŭmova: leki pracujuć tolki dla puchlin, jakija raźvivajucca za košt faktaru NOTCH. Na inšyja transkrypcyjnyja faktary jaho dziejańnie nie raspaŭsiudžvajecca, adnak navukoŭcy spadziajucca raspracavać ahulnuju terapiju pa anałohii sa znojdzienym efiektam.
