Apytańnie «NN»
Valer Bułhakaŭ, hałoŭny redaktar časopisu «Arche»:
— Možna, kali heta robić Łukašenka. U Biełarusi akurat kampanii suprać ujaŭnych vorahaŭ — unutranych ci zamiežnych, a nie narmalnyja demakratyčnyja pracedury robiać aficyjnuju palityku vidoviščnaj. Heta svajho rodu analah narmalnych vybaraŭ u narmalnaj demakratyi. Dynamizmu palityčnaje systemy kiraŭnictva krainy dasiahaje nie praz realnaje abnaŭleńnie palityčnaha isteblišmentu, a praz pošuki viadźmarak. Tamu papularnaść padobnych kampanij pošuku vorahaŭ — siarod namenklatury, siarod biełaruskamoŭnych, siarod pratestantaŭ i palakaŭ — budzie zachoŭvacca datul, pakul u nas nia budzie demakratyi.
Tadevuš Havin, pieršy staršynia Sajuzu palakaŭ Biełarusi (ciapier adbyvaje 15-dzionny aryšt):
— Kali ja byŭ školnikam, adčuvaŭ z boku biełarusaŭ nia vielmi prychilnaje staŭleńnie, kali mianie adsyłali ŭ viosku na adpačynak. Heta byli ludzi, jakija pamiatali davajennuju Polšču i pieranosili na mianie svaju kryŭdu na palakaŭ. Ale heta było daŭno — u 1960—70-ja hh. Siońnia niama takich dačynieńniaŭ pamiž biełarusami j palakami.
I siońnia jość asoby, jakija chočuć raspalić varožaść da palakaŭ, ale plonu jany nie atrymajuć. Sytuacyja ŭ śviecie nia taja, što była ŭ 1950-ja. Ale znojducca ludzi, jakija buduć plaskać im u ładki, što voś jany chočuć z Polščaj niešta zrabić, asadzić niejak palakaŭ. Kali dziaržaŭnaje telebačańnie pakazvaje asobu, jakaja zajaŭlaje, što Polšča — palityčnaja prastytutka, heta charaktaryzuje dziaržavu. Narmalnaja dziaržava nie dazvolić takoha pakazvać, navat kali takija nastroi jość u niekaha.
Hienadź Hrušavy, eks-deputat Viarchoŭnaha Savietu, prafesar filazofii:
— Nikoli hetaha nie adbudziecca ŭ Biełarusi. Dla bolšaści našaha nasielnictva heta — falšyvaja karta. Ja z 1989-ha zajmajusia dabračynnaściu i mahu skazać, što palaki pieršymi adhuknulisia na našu Čarnobylskuju trahiedyju: u 1990 h. jany pryniali 1,5 tys. dziaciej Biełarusi. Ja padkreślivaju — Biełarusi, a nie pavodle nacyjanalnaj prykmiety.
Aleś Michalevič, namieśnik staršyni Partyi BNF:
— Zaležyć ad taho, na jakim baku hulać. Hitler kazaŭ, što nacyju lepš za ŭsio abjadnoŭvać suprać jakoha-niebudź voraha. Kali razhladać tak — «abjadnacca suprać kahości», to Łukašenka vyrašyŭ abjadnać nacyju suprać palakaŭ. I heta lahična: amerykancy daloka, ich tut nichto nia bačyć, suprać ukraincaŭ abjadnać taksama ciažka… Łukašenka moža atrymać peŭnyja palityčnyja dyvidendy, hulajučy suprać palakaŭ. Ale heta jaho i źniščyć: balšynia biełarusaŭ razumiejuć, što palaki žyvuć pobač z nami daŭno i ničoha kiepskaha nam nia robiać.
Uładzimier Niściuk, namieśnik staršyni BSDP («Hramada»):
— Tolki nehatyŭ. Vielmi mocna źviazany našy narody. Isnuje vielmi vialiki dośvied našych uzajemnych stasunkaŭ. I etnična, i hieahrafična, i histaryčna my źviazany vielmi mocna.
Alaksandar Fiaduta, publicyst:
— Nie. Ja były haradzieniec i mahu skazać: u Horadni niemahčyma rastłumačyć, čym biełarus adroźnivajecca ad palaka.
Jany ž žyvuć pobač, i ciažka skazać, kaho tam bolš — biełarusaŭ ci palakaŭ.
Kab atrymać palityčnyja dyvidendy, treba, kab toj, suprać kaho hulaješ, usprymaŭsia jak inšy, čužy. A palaki — jakija ž jany čužyja? Jany ž pobač žyvuć! Siarod ich, jak i siarod biełarusaŭ, jość pravasłaŭnyja i kataliki, ludzi prystojnyja i nieprystojnyja. Habreja možna adroźnić. A palaka — jak? Imia «Časłaŭ» — jano čyjo?.. Kab adroźnić palaka ad biełarusa, treba rastłumačyć, u čym hetaja roźnica. Kali b znajšoŭsia jaki-niebudź ministar Rozenberh, jaki ŭziaŭsia b heta rastłumačyć, dyk i jamu, mabyć, nie ŭdałosia b.
Alaksiej Maračkin, mastak, kiraŭnik MHA «Zhurtavańnie biełarusaŭ śvietu «Baćkaŭščyna»:
— Toj, chto pravakuje hetyja kanflikty, moža atrymać ź ich palityčnyja dyvidendy. Łukašenku kanflikt vyhadny, asabliva kali ŭ jaho ŭciahniecca Rasieja. Z Eŭropaj u jaho nijakich suviaziaŭ niama, jon sam izalujecca. A na antypolskich pačućciach jon jašče bolš umacoŭvaje svaje suviazi z Rasiejaj, u jakoj vielmi mocnyja imperskija nastroi.
Alaksandar Kłaskoŭski, analityk, redaktar štotydniovika «Biełorusskaja niediela»:
— Ułada krytykuje pazycyju aficyjnaj Varšavy i ŭsialak padkreślivaje, što prostyja palaki nie padzialajuć hetaj pazycyi. Tamu vielmi akuratna treba stavicca da ŭžyvańnia terminu «antypolskija nastroi».Ułada jakraz choča atrymać palityčnyja dyvidendy ŭ vykryćci pazycyi aficyjnaj Varšavy, jakaja nibyta idzie ŭ rečyščy amerykanskaj palityki. Ale varta zrabić dźvie remarki. Pa-pieršaje, heta hulnia na ahulna antyzachodnim i ksenafobskim mentalitecie peŭnaj častki nasielnictva. I heta vielmi kiepska, bo kanservuje takija nastroi ŭ hramadztvie. Pa-druhoje, u planie mižnarodnych adnosin heta hulnia z ahniom. U pabytovych adnosinach jašče isnuje niepryjaznaść da palakaŭ. Mahčyma, jašče z časoŭ Piłsudzkaha. I vielmi niedalnabačna — dźmuć na hetyja «hałavieški»…
Anžalika Borys, staršynia Sajuzu palakaŭ Biełarusi:
— Ja nie palityk, kab davać takija kamentary, chacia ź mianie robiać vialikaha palityka i voraha. Toj, chto sprabuje hulać na antypolskich nastrojach, robić hłupstva.
Apytvaŭ Arkadź Šanski
