Lidar ruchu «Za Svabodu» — pra značeńnie asoby Kalinoŭskaha.
2013 hod abvieščany demakratyčnaj supolnaściu Biełarusi hodam Kastusia Kalinoŭskaha. Pra postać hieroja, jaho značeńnie dla biełaruskaj historyi i nastupnych pakaleńniaŭ razvažaje pavodle prośby BiełaPAN lidar hramadskaha ruchu «Za Svabodu» Alaksandr Milinkievič:
«Kalinoŭski, biez sumnievu, vybitnaja asoba ŭ našaj historyi. I asablivuju moc hety čałaviek nabiraje siońnia, kali my, jak heta adbyvałasia i ŭ jahonyja časy, zmahajemsia za svabodu i za niezaležnaść — i toje, i toje pad pahrozaj.
Kožny narod pavinien mieć svaich hierojaŭ, svaje postaci, na jakija jon raŭniajecca. Biełarusam časta brakuje nie taho, što ich nie było, a škodzić toje, što historyi nie viedajuć.
Skažam ščyra, što siońnia ŭ škoły i ŭniviersitety znoŭ viartajucca savieckija padručniki. Jany pišucca ŭ Maskvie dla ŭsioj postsavieckaj prastory. <…> Miž tym kožny narod maje prava na svaju traktoŭku historyi, na svaje postaci, i hetaha nam vielmi nie chapaje».
Na dumku palityka, 150-hodździe paŭstańnia, jakoje budzie adznačacca sioleta, nielha prapuścić. «Kalinoŭski, kali zmahaŭsia, napeŭna viedaŭ, što nie vyjhraje ŭ mocnaj rehularnaj rasijskaj armii, ale jon chacieŭ padniać duch naroda, — praciahvaje Milinkievič. — Chacieŭ pakazać, što treba zmahacca za svaju hodnaść, treba ludźmi siabie adčuvać, nie być niavolnikami. Ja dumaju, hety prykład žyvie i siońnia — u takija maładyja hady jon pajšoŭ na šybienicu, ale pakinuŭ nadzvyčaj važny śled. Pryjdzie čas, moža i chutka, kali ŭ haradach našych buduć stajać pomniki Kalinoŭskamu. U Harodni, ź jakoj ja pachodžu, harvykankamam na pačatku 1990-ch było pryniataje rašeńnie ab tym, kab ustanavić hieroju pomnik, — jano nie vykanana da siońniašniaha dnia, chacia i nie admieniena. Heta vielmi važna, kab ludzi bolš viedali pra takich asobaŭ, bolš razumieli, čamu i za što jany zmahalisia. I svaju adkaznaść pierad budučymi pakaleńniami taksama adčuvali, a nie tolki hanarylisia minułym».
Pavodle słoŭ lidara ruchu «Za Svabodu», u savieckija časy Kalinoŭskaha ŭsio ž taki ličyli zmaharom suprać caryzmu, suprać despatyi. «Jon vyhladaŭ tady jak sacyjał-demakrat — takaja traktoŭka była ŭ kamunistaŭ, — ličyć palityk. — A ŭ časy, kali nie vyrašana, my — samastojnaja dziaržava ci častka Rasii, my — jeŭrapiejski narod ci idziem na toje, kab stacca akrainaj vialikaj novaj impieryi, tady historyja, jaje traktoŭka padładžvajecca pad hetyja novyja hieapalityčnyja tendencyi. <…>
Dla impierskaj palityki postać Kalinoŭskaha, biezumoŭna, varožaja, a dla rasijskich demakrataŭ heta takaja ž vydatnaja, jak i mnohija ludzi ŭ ichniaj historyi».
Na dumku Milinkieviča,
hałoŭnaja rola takich ludziej, jak Kalinoŭski, — vychavańnie novych pakaleńniaŭ u lubovi da svajoj krainy. «Jość adna ideałohija — lubić svaju krainu, viedać svaju historyju, tady ty — mocny, —
upeŭnieny palityk. — Voś heta ideałohija kožnaha jeŭrapiejskaha naroda, i my musim iści hetym šlacham».
