Uźlublenyja ŭ Hospadzie archipastyry, pastyry, manachi i ŭsie viernyja dzieci Biełaruskaj Pravasłaŭnaj Carkvy!
zaŭsiody budźcie ruplivymi ŭ spravie Haspodniaj,
viedajučy, što praca vaša nie marnaja pierad Hospadam»
(1 Kar. 15: 58)
***
Kala dvuch tysiačahodździaŭ tamu hetym žyćcieśćviardžalnym zaklikam śviaty apostał Pavieł padbadziorvaŭ chryścijan horada Karynfa. Nastolki ž važnym zastajecca hetaje nastaŭleńnie i dla nas — usich tych, chto siońnia śviatkuje Śvietłaje Chrystova Uvaskrasieńnie i śviedčyć adzin adnamu i ŭsiamu śvietu, što
Chrystos uvaskres! Sapraŭdy ŭvaskres!
I ŭ daŭnija časy apostalskaha dabravieścia, i ŭ našy dni hetyja słovy paschalnaha vitańnia vykazvajuć nieparušnuju asnovu chryścijanskaj viery. Hety karotki simvał viery źmiaščaje sens ziamnoha času; u im vykazana sutnaść Viečnaha Žyćcia, jakoje adkryłasia rodu čałaviečamu praz Trochdzionnaje Uvaskrasieńnie Hospada našaha Iisusa Chrysta.
 |
Cud Uvaskrasieńnia Chrystovaha, jaki adnojčy ździejśniŭsia ŭ historyi śvietu, praciahvajecca zaŭsiody: i ŭ žyćci asobnaha čałavieka, i ŭ žyćci cełych narodaŭ. Usie duchoŭnyja šlachi, usie pałomnictvy dumki i padarožžy dušy ŭ pošukach Boha viaduć u Śviaty Horad Ijerusalim, tamu što adtul, z Žyvanosnaha Hroba Haspodniaha vyciakaje krynica vady, «što ciače ŭ žyćcio viečnaje» (In. 4: 14).
Mnohija ź ciapierašnich suajčyńnikaŭ našych dakranulisia da tajny Uvaskrasieńnia, na svaim viaku pieražyŭšy vialiki cud ci, prynamsi, staŭšy jaho śviedkami. Dvaccać hadoŭ prajšło z taho času, kali ŭvieś chryścijanski śviet, zataiŭšy dychańnie, sačyŭ za ździajśnieńniem sapraŭdy paschalnaha tainstva na ziamli našaj Ajčyny. My pamiatajem, jak pa hetaj ziamli na praciahu siami dziesiacihodździaŭ pranosilisia bury bahabornictva, uzdymalisia vichury hramadzianskich smut, kacilisia chvali vohniennych vajennych vyprabavańniaŭ…
I voś, narešcie, u 1988 hodzie kraina Savietaŭ apynułasia pierad jubilejem 1000-hodździa Chryščeńnia Rusi. Hetaja padzieja prasłaviła i aśviaciła ziemli Śviatoj Rusi na stahodździ, ale była advierhnuta miaciežnym pakaleńniem i zabyta na dziesiatki hadoŭ.
Uračystaści ŭ honar 1000-hadovaha carkoŭna-histaryčnaha jubileju stali losavyznačalnymi dla narodaŭ vialikaj krainy. Pravasłaŭnaja Carkva była tady ŭ pramym sensie «małym stadam» siarod svaich suhramadzian. Ale my pamiatali abiacańni Chrysta Spasiciela i kiravalisia Jaho słovami, bo Jon źviartaŭ ich da serca kožnaha z nas: «Nie bojsia, małoje stada! bo Ajciec vaš mieŭ łasku dać vam Carstva» (Łk. 12: 31–32)!
Tady mnohija ličyli, što śviatkavańnie hetaj hadaviny nie vyjdzie za ciesnyja ŭ tyja časy carkoŭnyja miežy i zastaniecca budzionnaj padziejaj, jakaja nie budzie mieć značeńnia dla «pracoŭnych mas». Ale haračyja malitvy, duchoŭnyja namahańni i chryścijanskija podźvihi nabožnych prodkaŭ našych nie zastalisia tolki ŭ minułym. Jany prarastali ŭ XX stahodździ parastkami viery ŭ śviadomaści ludziej, jany arašali duchoŭnuju hlebu čałaviečych sercaŭ ślazami pa stračanaj chryścijanskaj spadčynie. Ahieńčyki viery, jakija niespadziavana zapalvalisia, niaredka pieratvaralisia ŭ śviacilniki, što pryvodzili da śviatła Božaha tych, chto nie chacieŭ uvieś viek błukać u ciemry.
U dni, tydni i miesiacy śviatkavańnia 1000-hodździa Chryščeńnia Rusi sotni tysiač, a nieŭzabavie — miljony ludziej va ŭsich kancach dziaržavy pačali ŭśviedamlać, što ŭsie my, pavodle zadumy Tvarca i pavodle słova Apostała, nie «masy», a — «suhramadzianie śviatym i svaje dla Boha» (Ef. 2: 19).
Viekavaja pamiać abudžałasia ŭ ludziach i nahadvała nam, što ŭsie my — adnoj kryvi sa svaimi chryścijanskimi papiarednikami, i dziakujučy im, naša kroŭ taksama supryčasnaja Kryvi Hospada Iisusa Chrysta, jakaja stahodździami abahaŭlała cieły i dušy voinaŭ Chrystovych, hramadzian Śviatoj Rusi, paddanych Niabiesnaha Cara.
Siońnia, praz dvaccać hadoŭ, my śviedčym pra ździajśnieńnie ŭ kancy 1980-ch hadoŭ cudu duchoŭnaha Uvaskrasieńnia našaj Ajčyny. Uračystaści ŭ honar 1000-hodździa Chryščeńnia Rusi pieraraśli ŭ ahulnanarodnaje Chryščeńnie tych, što pačali ŭśviedamlać siabie naślednikami vialikaj histaryčnaj spadčyny, pažadali ŭstupić u svaje duchoŭnyja pravy i prymnožyć chryścijanskuju słavu prodkaŭ.
Praročym stała vykazvańnie Maskoŭskaha mitrapalita Fiłareta (Drazdova) pra padzieju Śvietłaha Chrystovaha Uvaskrasieńnia, jakoje jon pramoviŭ u siaredzinie XIX stahodździa. Vieličnym recham adhuknulisia na miažy XX i XXI stahodździaŭ słovy śviaciciela: «Piačatka, nakładzienaja niavierjem na chałodny hrob Hospada, rastała ad ahniu Bažastva, što ŭ im taiŭsia; ciažki kamień spakusy, jaki zakryvaŭ jaho, upaŭ...».
Adznačajučy ŭ novych histaryčnych umovach tysiača dvaccatuju hadavinu Chryščeńnia Rusi, my paklikany ŭzhadać nie tolki podźvih śviatoha roŭnaapostalnaha kniazia Uładzimira i dziejańni jaho paplečnikaŭ. Nam, siońniašnim, nieabchodna z asablivaj jasnaściu ŭśviadomić adzinstva kupieli Chryščeńnia, jakim abjadnany bratnija narody Śviatoj Rusi.
My paklikany natchnicca tym nadzvyčajnym duchoŭnym uzdymam, jaki pieražyvali chryścijanskija rupliŭcy ŭ 80-ja hady minułaha stahodździa. Bo tady mnohija ŭpieršyniu, a tamu — z asablivaj radaściu adčuli słodyč svabody, znojdzienaj imi ŭ Chryście. U navukovych kabinietach i ŭ kalidorach ŭłady, na carkoŭnych i manastyrskich budaŭničych placoŭkach i ŭ vučebnych aŭdytoryjach, u chramach Haspodnich i ŭ siamiejnych kołach adbyvałasia adradžeńnie chryścijanskaha honaru i histaryčnaj hodnaści ludziej i narodaŭ.
U čas rozdumaŭ pra padziei tych dzion i tych hadoŭ, na pamiać prychodziać słovy Psałtyra, jakija tłumačać natchnieńnie ludziej: «Što pačuli my i daviedalisia, i baćki našy raskazali nam, nie skryjem... abviaščajučy rodu nastupnamu słavu Hospada, i siłu Jaho, i cudy Jaho, jakija Jon ździejśniŭ» (Ps. 77: 3- 4).
Za dvaccać hadoŭ Śviataja Carkva, kraina i ludzi źmianilisia nastolki značna, što źmieny, jakija adbylisia pa voli Božaj, my nazyvajem takimi słovami, jak «Uvaskrasieńnie» i «Praabražeńnie». Bo dla nas naturalna suadnosić toje, što adbyvajecca ŭ našym ziamnym žyćci, ź Jevanhielskimi padziejami i z žyćciom Iisusa Chrysta.
Kožny z nas paklikany Maci-Carkvoj da asablivaha asensavańnia pražytaha pieryjadu času, da histaryčnaj i duchoŭnaj acenki spraŭ, jakija vykanany, i zadum, jakim naležyć ažyćciavicca. Mienavita dziela hetaha ŭ biahučym 2008 hodzie ŭsia paŭnata našaj Pravasłaŭnaj Carkvy budzie pravodzić śviatkavańnie ŭ honar 1020-hodździa Chryščeńnia Rusi.
Jak i Uvaskrasieńnie Chrystova, adradžeńnie Maci-Carkvy i śviatoha Pravasłaŭja nie ŭsimi było ŭspryniata z radaściu. Jak uzvodzili paklop na apostałaŭ, — tak byvali abyłhany i chryścijanskija padźvižniki našaha času; jak zmahałasia pieršachryścijanskaja Carkva ź jerasiami i raznadumstvam, — tak i ŭ našy dni jaje ŭzrušvajuć vybuchi siabielubstva i hardyni nie tolki miaciežnych synoŭ vieku hetaha, ale i ludziej unutrycarkoŭnaha asiarodździa.
Ciarplivaściu i łahodnaściu pieraadolvaje Carkva takija chvaroby i biazładździe, bo jany vyklikany hrachoŭnaściu voli i słabaściu rozumu. Naša sprava — stajać u viery i, pa prykładu Chrysta Spasiciela, ciarpliva stavicca da niemačaŭ čałaviečych. Bo i sotni, i tysiačy hadoŭ spraviadlivymi zastajucca słovy, skazanyja Hospadam praroku Ijeziekiilu: «Ci buduć jany słuchać, ci nie buduć, bo jany miaciežny dom; ale niachaj viedajuć, što byŭ prarok siarod ich» (Ijez. 2: 3–8).
Uźlublenyja braty i siostry! Zachoŭvajcie svaju radaść ab Uvaskrasieńni Chrystovym va ŭsie dni i imhnieńni vašaha žyćcia! Niasicie jaje ludziam i ščodra dzialiciesia ź imi jaje pładami! Bo Chrystos uvaskres dziela ŭsich, i nam treba pamiatać, što tolki Jamu naležyć prava vybirać Sabie naśledździe z asiarodku ludziej.
Budziem umacoŭvacca paschalnaj radaściu ŭ vyprabavańniach i ŭ hory, bo ŭsio minie, a radaść Uvaskrasieńnia Chrystovaha nie adymiecca ŭ nas!
Vitaju ŭsich, chto zaklikaje imia Haspodniaje i słavić Jaho Trochdzionnaje Uvaskrasieńnie ŭ inšych krainach i narodach!
Braty i siostry, siabry maje! Chrystos uvaskres! Sapraŭdy ŭvaskres! Amiń.
