Ad hetaj chvaroby siońnia pakutuje ledź ci nie kožny druhi. Viasnoj ža hastryt, jak praviła, abvastrajecca. Sprava ŭ tym, što my pačynajem bolš užyvać zialeniva, śviežaj aharodniny, jakija chvoramu straŭniku prychodziacca nie daspadoby. Dyk što ž — zusim admovicca ad hetych praduktaŭ?
Adkul jon biarecca
Z‑za niapravilnaha režymu charčavańnia, stresaŭ, drennaj ekałohii ŭ straŭniku pačynaje vypracoŭvacca vielmi šmat salanaj kisłaty. Źjedzienaja ježa nie moža całkam niejtralizavać jaje, i astatniaja častka kisłaty vyklikaje zapaleńnie ślizistaj straŭnika. Vynik — hastryt, pradvieśnik jazvavaj chvaroby. Jaho simptomy: piakotka, boli pad łyžačkaj, młosnaść, prysmak kisłaha ŭ rocie.
Ale viesnavoje abvastreńnie moža być źviazana i, naadvarot, ź niedastatkovaj vypracoŭkaj salanaj kisłaty. Heta pryvodzić da suchaści ślizistaj, parušajecca praces apracoŭki ježy ŭ straŭniku, na heta patrabujecca bolš času. U vyniku raźvivajecca hastryt z panižanaj kisłotnaściu. Prykmiety: adčuvańnie ciažaru ŭ žyvacie i ŭzdućcie, adryžka pavietram, niepryjemny pach u rocie, źnižeńnie apietytu. Adnak stavić dyjahnaz u abodvuch vypadkach samastojna nie varta, bo padobnyja simptomy mohuć być i ŭ inšych chvarobaŭ. Tamu bieź miedycynskaha abśledavańnia nie abyścisia.
Lačeńnie hastrytu moža zaniać niekalki tydniaŭ, kali hastryt vostry, a moža zaciahnucca i na hady, kali jon chraničny. Ale i ŭ pieršym, i ŭ druhim vypadku daviadziecca sieści na dyjetu.
Hałoŭnaje viesnavoje praviła
Takim čynam, pry pavyšanaj kisłotnaści lepš za ŭsio ŭžyvać abvałakalnyja pradukty: kisiali, supy‑piure krupianyja, małočnyja, aharodninnyja.
Samaje hałoŭnaje praviła ŭviesnu — užyvańnie aharodniny ŭ advarnym, tušanym, zapiečanym vyhladzie. Karysnymi taksama buduć usie kašy (akramia prosa), makarony, posnaje miasa, niatłustaja ryba i ptuška, niakisłyja hatunki jabłykaŭ, banany. Prykładnaje mieniu pry abvastreńni hastrytu: advarnyja i prapuščanyja praź miasarubku miasnyja i rybnyja stravy, piure z varanaj aharodniny i karaniapłodaŭ, paravy amlet, śviežy tvaroh, chleb z muki drobnaha pamołu (krychu padsušany abo ŭčarašni), vada biez hazu, harbata z małakom. Darečy, nieraźviedzienaje małako zdolna narmalizavać pavyšanuju kisłotnaść.
Čaho jeści nie treba
Vostryja prypravy, viandlinu, śvininu lepš pakińcie tym, chto bolš zdarovy. Hetyja pradukty vielmi razdražniajuć ślizistuju stravavoda i straŭnika. Nielha ŭžyvać navarystyja tłustyja bulony, asabliva hrybnyja, syruju aharodninu, saleńni, marynady, vostryja zakuski z aharodniny, cybulu i časnok, cytrusavyja i ich soki, zdobnaje ciesta, śviežy čorny chleb. Mocna ŭzbudžajuć straŭnikavuju sakrecyju i smažanyja stravy, miasa i ryba, tušanyja va ŭłasnym soku, kansiervy, asabliva ŭ tamacie, krutyja jajki, kisłyja i niedaśpiełyja sadavina i jahady. Admoŭciesia taksama ad hazavanych i chałodnych napojaŭ.
Nie varta złoŭžyvać kavaj i mocnaj harbataj, tamu što jany pavialičvajuć kolkaść i kancentracyju kisłaty ŭ straŭniku. Jeści treba małymi porcyjami, ale časta — 4—6 razoŭ u sutki. Ježa pavinna być nie vielmi haračaj i nie vielmi chałodnaj — 30—40 hradusaŭ. Starajciesia viačerać za try hadziny da snu.
Humka i praźmiernaści — našy vorahi
Vypracoŭka salanaj kisłaty pavyšajecca pry adsutnaści ježy ŭ straŭniku, tamu nielha nadoŭha pakidać jaho zusim pustym. Pa hetaj ža pryčynie nie varta žavać humku na hałodny straŭnik. Ślina stymuluje vypracoŭku straŭnikavaha soku, ale kali straŭnik pusty, to pierapracoŭvać jamu niama čaho, jon pačynaje dziejničać na ślizistuju.
Uličycie, što kureńnie i ałkahol, navat kali heta suchoje vino i piva, pryvodziać da pavyšeńnia kisłotnaści. Niekatoryja leki taksama zdolnyja pavyšać kisłotnaść straŭnika: aśpiryn i inšyja preparaty, jakija ŭtrymlivajuć acetyłsalicyłavuju kisłatu, kartykasteroidy, sulfaniłamidy. Nazirańni pakazvajuć, što ludzi schilny samastojna pryznačać sabie preparaty žaleza, antybijotyki tetracyklinavaha radu, jakija taksama ŭpłyvajuć na ślizistuju straŭnika. Darečy, kali lakarstva treba prymać paśla abo padčas jady, to heta jakraz dla taho, kab niejtralizavać jaho mahčymy niehatyŭny ŭpłyŭ.
Kali ŭ vas hastryt z panižanaj kisłotnaściu…
Vaša asnoŭnaja zadača — z adnaho boku, stymulavać vypracoŭku straŭnikavaj sakrecyi, a z druhoha — prymianiać «pryncyp aščadnaści» (drobnaje charčavańnie, nieŭžyvańnie hrubaj i smažanaj ježy, starannaje žavańnie i h.d.). Samaje hałoŭnaje — nie prapuskać tak zvanuju 1‑iu fazu sakrecyi. Jana nastaje, kali my bačym što‑niebudź smačnieńkaje, marym pra abied abo prosta akidvajem pozirkam pryhoža sierviravanuju viačeru. Mienavita tady i pačynaje vydzialacca straŭnikavy sok (što, ułasna, i nieabchodna dla narmalnaj raboty straŭnika ŭ hetym vypadku), i tamu tak važna jeści ŭ spakojnaj abstanoŭcy, kab ježa traplała ŭ straŭnik, jaki ŭžo vypracoŭvaje sok.
Sprabujučy kampiensavać niedachop kisłaty, mnohija złoŭžyvajuć salonaj, vostraj ježaj. Hastraenterołahi rajać svaim pacyjentam stavicca da padobnych «hastranamičnych kapryzaŭ» ź vialikaj aściarožnaściu. Takija pradukty, razdražniajučy ślizistuju straŭnika, mohuć tolki pahoršyć ciačeńnie chvaroby. Mienavita tamu vostryja prypravy, viandlinu i kansiervy lepš nie ŭklučać u mieniu. Ciahu «da vostrańkaha» možna zadavolić praciortymi zialonymi jabłykami, kisłamałočnymi praduktami, słabasalonaj rybaj, kisłymi sokami i morsami. Akramia taho, vypracoŭku straŭnikavaha soku cudoŭna stymulujuć miasnyja i rybnyja bulony, tamu ich abaviazkova treba ŭvieści ŭ štodzionny racyjon. Vyklučyć ź jaho nieabchodna tyja pradukty i stravy, jakija doŭha pieratraŭlivajucca ŭ straŭniku (zdobnaja vypiečka, pirahi, rys, žytni chleb).
Padrychtavała Volha CYBULSKAJA.
