Zaŭtra, 29 červienia, ŭ roznych haradach Biełarusi iznoŭ adbuducca hulańni. Jak i ŭ minuły raz chutčej za ŭsio skončacca jany zatrymańniami. Što rabić u tym vypadku, kali vas zatrymali i pradjavili abvinavačvańni? Raić juryst Leanid Sudalenka.
Fota Antona Matolki, toxaby.livejournal.com
Zatrymańnie
Važna pamiatać, što supracoŭniki milicyi nadzieleny pravam zatrymać i dastavić u adździaleńnie milicyi na termin da
Jak praviła, spačatku zatrymlivajuć dla vyśviatleńnia asoby (najaŭnaść pry sabie pašparta pažadana, ale nie źjaŭlajecca harantyjaj ŭ takich vypadkach). Užo potym, u zaležnaści ad situacyi albo adpuskajuć, albo składajuć administracyjny pratakoł.
Varta pamiatać, što supracoŭniki milicyi samastojna ŭ dačynieńni da zatrymanaha nijakaha rašeńnia nie prymajuć, usio zaležyć ad kamandy, jakaja pastupić im z «Centra», jaki pakul daje kamandy na papaŭnieńnie biudžetu štrafami, u tym liku i pa artykule za «chulihanku» (vypadak hamialčanina Rusłana Uścimienka — pa artykule 17.1 drobnaje chulihanstva, za jaki možna atrymać maksimalna 15 sutak aryštu jon atrymaŭ 20 bazavych vieličyń štrafu, pa artykule 23.4 niepadparadkavańnie zakonnamu patrabavańniu supracoŭnika milicyi jon atrymaŭ 2 bazavyja, choć maksimalnaja sankcyja da 1 750 000 rubloŭ).
Pry zatrymańni raju ničoha supracoŭnikam milicyi nie dakazvać, jany «ślapyja» vykanaŭcy. Važna być achajna apranutym, mieć pry sabie pašpart asoby, nu i viadoma pažadana navat piva nie ŭžyvać pierad akcyjaj. U lubym vypadku los zatrymanaha vyznačyć «Centr». Sud tut taksama značeńnia nie maje, tamu raju nie marnavacca na advakataŭ. Adpuściać praz try hadziny biez składańnia pratakołu, značyć pašancavała, składuć pratakoł — pašancavała mienš.
Pra zatrymańnie fizičnaj asoby supracoŭniki milicyi abaviazany skłaści pratakoł administracyjnaha zatrymańnia, u jakim pakazvajucca data i miesca jaho składańnia, pasada, proźvišča, imia i imia pa baćku słužbovaj asoby, jakaja skłała pratakoł, źviestki pra asobu zatrymanaha, padstavy, miesca i čas jaho faktyčnaha zatrymańnia. Kopija pratakoła ŭručajecca zatrymanamu pa jaho prośbie.
Kali paśla dastaŭleńnia ŭ adździaleńnie milicyi Vas vyrašyli abšukać, raju nie supraciŭlacca, milicyja maje prava na asabisty pieratrus u prysutnaści dvuch paniatych. U suviazi z hetym raju na akcyi ničoha nie brać z saboj lišniaha.
Mabilny telefon supracoŭniki milicyi zabirać nie majuć prava, roŭnym čynam jak i zabaraniać zvanki,za vyklučeńniem vypadkaŭ źmiaščeńnia ŭ izalatar časovaha ŭtrymańnia. Raju nie złoŭžyvać telefonnymi zvankami ŭ adździaleńni milicyi, a zrabić paru važnych zvankoŭ, paviedamiŭšy pra zatrymańnie svaim blizkim.
Vystaŭleńnie abvinavačańnia
Kali suprać Vas pačali składać administracyjny pratakoł ab ździajśnieńni pravaparušeńnia, niachaj navat z samym absurdnym abvinavačańniem, raju nie panikavać, usio roŭna situacyju nie źmieniš.
Važna pamiatać, što pratakoł ab administracyjnym pravaparušeńni pavinien źmiaščać datu i miesca jaho składańnia, pasadu, proźvišča, imia i imia pa baćku asoby, jaki skłaŭ pratakoł; źviestki ab asobie, u adnosinach da jakoj viadziecca administracyjny praces; čas, miesca i abstaviny ździajśnieńnia administracyjnaha pravaparušeńnia z ukazańniem na artykuł kodeksa ab administracyjnych pravaparušeńniach, jaki praduhledžvaje adkaznaść za dadzienaje pravaparušeńnie; proźviščy, imiony i imiony pa baćku, adrasy paciarpiełych i śviedkaŭ, kali jany majucca; adznaku ab tym, što asobie, u adnosinach da jakoj viadziecca administracyjny praces, rastłumačany jaho pravy i abaviazki.
Paśla składańnia pratakołu raju jaho ŭvažliva pračytać i abaviazkova padpisać. Admova ad podpisu ŭ znak nie zhody z pradjaŭlanymi abvinavačvańniami moža tolki pahoršyć Vaša pravavoje stanovišča, pakolki supracoŭnik milicyi prosta zrobić admysłovuju adznaku ab admovie. Razam z tym, u vypadku adsutnaści Vašaho podpisu na pratakole supracoŭniki milicyi mohuć jaho pierapisvać nieabmiežavanuju kolkaść razoŭ, nie dajučy paśla Vam šancu vykarystoŭvać ich pamyłki na svaju karyść. Najaŭnaść Vašaha podpisu na pratakole pazbaŭlaje ich takoj mahčymaści.
Važna pierad svaim podpisam u pratakole zrabić svajo piśmovaje tłumačeńnie adnosna pradjaŭlenych abvinavačvańniaŭ i potym zapatrabavać kopiju pratakołu.
Sud
Ab razhladzie administracyjnaj spravy ŭ sudzie padrabiazna spyniacca nie varta. Mnie ŭspaminajecca vypadak, kali na sud adnaho z hramadskich aktyvistaŭ, jaki abvinavačvaŭsia ŭ drobnym chulihanstvie źjaviłasia kala dvaccaci jaho kalehaŭ. Pakul my prachodzili pašpartnuju praceduru na pastu milicyi i potym padnialisia na druhi pavierch, moj kaleha atrymaŭ užo siem sutak administracyjnaha aryštu. Sud doŭžyŭsia nie bolš troch chvilin.
Pra adsutnaść efiektyŭnaści prysutnaści Vašaha advakata na sudzie ja ŭžo skazaŭ. Śviedki z Vašaha boku pažadanyja, ale vialikaha značeńnia nie majuć. Suprać Vas u sudzie buduć chłusić (iłžeśviedčyć) supracoŭniki milicyi, raspaviadajučy sudu jak Vy hučna łajalisia matam, razmachvali rukami, na zaŭvahi supracoŭnikaŭ milicyi nie reahavali.
Suprać abvinavačvańniaŭ u drobnym chulihanstvie pravaabarončaja supolnaść Biełarusi jašče nie vypracavała sposabaŭ abarony, za vyklučeńniem niekatorych vypadkaŭ, pra jakija ja skažu nižej. Byvali vypadki, kali suprać chłuślivych pakazańniaŭ dvuch supracoŭnikaŭ milicyi my pryvodzili ŭ sud pa piać i bolš svaich śviedak. Sud aceńvaŭ hetyja pakazańni krytyčna, byccam by jany nakiravany na paźbiahańnie mahčymaj administracyjnaj adkaznaści.
Tut uźnikaje tonki jurydyčny momant. Sam fakt «chulihanki» efiektyŭna ŭžo abskardzić nie atrymajecca ni ŭ vyšejstajačych sudach, ni ŭ prakuratury.
A voś padać skarhu ab adsutnaści spraviadlivaha sudovaha razboru kampietentnym, niezaležnym i niepraduziatym sudom całkam možna.
U takim vypadku, dla tych, chto nie spyniajecca i žadaje ŭ budučyni atrymać maralnuju pieramohu, źjaŭlajecca mahčymaść padačy skarhi ŭ Kamitet AAN pa pravach čałavieka paśla vyčarpańnia ŭsich unutranych srodkaŭ pravavoj abarony.
Paśla abviaščeńnia pastanovy treba abaviazkova ŭziać u sudździ zaśviedčanuju sudom kopiju.
Abskardžańnie sudovaj pastanovy
Pastanovu suda ab pryciahnieńni da administracyjnaj adkaznaści možna abskardzić u abłasnym sudzie na praciahu dziesiaci sutak z momantu jaho vyniasieńnia. Taksama skarhu choć i nie efiektyŭna, ale mahčyma padavać praz orhany prakuratury.
Skarha na pastanovu suda adrasujecca ŭ abłasny sud, ale padajecca ŭ sud, jaki vynies pastanovu, jaki paśla atrymańnia skarhi nakiroŭvaje jaje razam z administracyjnaj spravaj u vyšejstajačy sud. Pry padačy skarhi nieabchodna vypłacić na rachunak rajfinadździeła dziaržaŭnuju pošlinu, pamier jakoj zaležyć ad pamieru prysudžanaha štrafu. Kali štraf mienš 350 000 rubloŭ, dziaržpošlina składzie 17 500 rubloŭ, ad 350 000 rubloŭ da 3 500 000 rubloŭ — dziaržpošlina składaje 70 000 rubloŭ.
Paśla razhladu skarhi ŭ abłasnym sudzie, kudy, jak praviła, zajaŭnik zaprašajecca pozvaj, skarhu jašče možna padavać na praciahu paŭhoda na imia staršyni abłasnoha suda, a taksama staršyni Viarchoŭnaha sudu, rašeńni jakoha źjaŭlajucca kančatkovymi i abskardžańniu na terytoryi krainy nie padlahajuć.
Krychu vyšej ja kazaŭ pra mahčymaść padačy skarhi ŭ Kamitet AAN pa pravach čałavieka na adsutnaść spraviadlivaha sudovaha razboru kampietentnym, niezaležnym i niepraduziatym sudom. Hety miechanizm źjaŭlajecca dosyć składanym u častcy dakazvańnia i jaho treba pačynać užo ŭ sudzie pieršaj instancyi, što bieź śpiecyjalnych viedaŭ nie pad siłu šarahovamu čałavieku. Skarhi ŭ Kamitet AAN pa pravach čałavieka ŭ Biełarusi ŭmiejuć rychtavać jak pravaabarončyja arhanizacyi, tak i asobnyja pravaabaroncy. Adnak hetaja ŭžo inšaja tema.
