Paśla taho, jak navina ab sychodzie z žyćcia Alaksieja Karala raźlaciełasia pa biełaruskich ŚMI, naša siamja była hłyboka kranutaja vializnaj kolkaściu ščyrych spačuvańniaŭ, jakija my atrymali nie tolki praz zvanki, mejły i sms, ale i praz publikacyi dy kamientary ŭ niezaležnaj presie.
Pakolki Alaksiej pamior u dalokaj ad Biełarusi krainie i svoj adjezd u červieni nie afišavaŭ, navina pra jaho śmierć dla mnohich stała niečakanaj. My padumali, što tym, chto lubiŭ, pavažaŭ i caniŭ Alaksieja Ściapanaviča, mahčyma, chaciełasia b daviedacca pra apošni etap jahonaha žyćcia.
Roŭna hod tamu, u vieraśni 2014 hoda, Alaksiej mieŭ terminovuju apieracyju na lohkim u NDI ankałohii i radyjałohii ŭ Baraŭlanach, za jakoj prajšoŭ kurs chimijaterapii. My vielmi ŭdziačnyja biełaruskim chirurham, lekaram, radyjołaham i miedyčnamu piersanału za ich prafiesijanalizm i vielmi ŭvažlivaje staŭleńnie. Na žal, u sakaviku 2015 hoda chvaroba viarnułasia i pačała raspaŭsiudžvacca.
Paśla šmatlikich siamiejnych naradaŭ Alaksiej pryniaŭ rašeńnie pasprabavać lačeńnie ŭ Nacyjanalnym ankałahičnym centry Sinhapura, jaki ŭvachodzić u lik viadučych daśledčyckich ustanovaŭ u śviecie i dzie raspracoŭvajucca inavacyjnyja mietady baraćby z hetaj strašnaj chvarobaj. Najaŭnaść tam najnoŭšych preparataŭ davała nadzieju, chacia i nie harantyju.
Jašče adnym mocnym matyvataram było žadańnie sustrecca z unukam, jaki naradziŭsia ŭ žniŭni minułaha hoda, i być razam ź siamjoj. Tamu naprykancy červienia Alaksiej razam z žonkaj Volhaj pryjechali ŭ Sinhapur, dzie z sakavika žyvie i pracuje ich syn.
Kurs lačeńnia raspačaŭsia nieadkładna. Da terapii Alaksiej padyšoŭ jak da novaha svajho prajekta — z ułaścivaj jamu cikaŭnaściu, entuzijazmam i enierhijaj.
Na žal, imklivy chod raźvićcia chvaroby źmianić nie ŭdałosia. Ź siaredziny žniŭnia jaje chada paskoryłasia. Tydzień Alaksiej pravioŭ u špitali. Apošnija dni jamu było ciažka, ale na boli, charakternyja dla hetaha zachvorvańnia, jon nie pakutavaŭ.
Da hetaha zaklučnaha pieryjadu Alaksiej zastavaŭsia takim, jakim my ŭsie jaho viedali, — poŭnym enierhii i prahi da žyćcia, cikaŭnym žurnalistam, jaki pačynaŭ svoj dzień z čytańniaŭ navinaŭ u Biełarusi i za jaje miežami.
Jon aktyŭna vyvučaŭ sinhapurskuju madel, paraŭnoŭvaŭ ź biełaruskim šlacham, praciahvaŭ pieraasensoŭvać najnoŭšuju historyju.
Chvaroba dała jamu hod nasyčanaha, paŭnavartasnaha i ščaślivaha žyćcia, aśvietlenaha jašče i tym, što paśla doŭhich hadoŭ žyćcia na roznych kantynientach, usia siamja narešcie ŭźjadnałasia. Volaj losu dačka Iryna prylacieła ź Minsku ŭ Sinhapur akurat u toj dzień, kali baćka byŭ raptoŭna špitalizavany.
U svoj apošni dzień na ziamli Alaksiej byŭ asabliva ščaślivy — jon hutaryŭ z nami dy ŭśmichaŭsia svajoj pramianistaj uśmieškaj. Za viačeraj razvažaŭ pra palityčnuju situacyju ŭ Birmie, cikaviŭsia vynikami vybaraŭ u parłamient Sinhapura, što adbyvalisia ŭ toj samy dzień, i abmiarkoŭvaŭ vybarčuju kampaniju ŭ Biełarusi, za jakoj vielmi ŭvažliva sačyŭ.
Jašče my chacieli b raspavieści pra toje, jak žychary krainy, ź jakoj sam Alaksiej nijak nie byŭ źviazany, zrabili jahony sychod nadzvyčaj hodnym, a my adčuli takuju ciepłyniu, što ŭ hetyja ciažkija dla nas dni my ni chviliny nie pačulisia tut čužyncami. Momantam pryjechaŭšaja bryhada chutkaj dapamohi ŭžo ŭ kvatery rabiła ŭsio, kab vyratavać Alaksieja. Jašče hadzinu daktary zmahalisia za jaho žyćcio ŭ špitali, a kali jaho nie stała, paviedamili pra heta ź vialikim taktam, nie pryśpiešvajučy, adkazaŭšy na ŭsie pytańni i rastłumačyŭšy nastupnyja kroki.
Kalehi syna sami źviazalisia z rytualnaj słužbaj, supracoŭnik jakoj niabačna prysutničaŭ pry praviadzieńni nieabchodnych pracedur, uźnikajučy jak z pavietra, kali treba było niešta patłumačyć. Nidzie my nie sutyknulisia z kazionnym, hreblivym albo taropkim staŭleńniem.
Kiroŭca kampanii, dzie pracuje Siarhiej, vaziŭ nas pa miehapolisie, a adna z kaleh supravadžała nas uvieś dzień raźvitańnia. Rada dyrektaraŭ zamoviła śviežyja biełyja i čyrvonyja ružy, a ranicaj u paniadziełak staršynia kampanii asabista pryjšoŭ vykazać siamji svaje spačuvańni i zastaŭsia, kab pierakanacca, što provady prajšli ŭ adpaviednaści ź sinhapurskimi tradycyjami. Supracoŭniki rytualnaj słužby nie tolki nie sprabavali prapanavać bolš darahija pasłuhi, a, naadvarot, kłapacilisia pra toje, kab my nie marnavali lišnija hrošy.
U nas było dastatkova času na raźvitańnie, bo truna ź ciełam baćki znachodziłasia ŭ rytualnaj zali, kudy my mieli kruhłasutačny dostup. My čytali jamu artykuły ź biełaruskich ŚMI i razmaŭlali, jak padčas toj apošniaj viačery doma.
Pavodle miascovaha zvyčaju, partret Alaksieja ŭ abramleńni kvietak byŭ ustalavany na radyjatary katafałka, za jakim my prajechali praz uvieś horad u krematoryj, raźmieščany ŭ cichim kutku na bierazie vadajoma, dzie paśla vysakarodnaj cyrymonii my raźvitalisia nazaŭždy. Voś tak, kraina, dzie Siarhiej žyvie ŭsiaho paŭhoda i dzie nichto z Karaloŭ raniej nie byvaŭ, stała haścinnym domam dla Alaksieja i dapamahła krychu źmienšyć naš bol ad jaho sychodu.
Alaksiej zastavaŭsia viernym svaim ideałam da kanca. Apošniaj knihaj, jakuju jon čytaŭ, była «Uzdym Litvy» Stefana Roŭeła.
Apošniaj spravaj, jakuju jon zrabiŭ pierad tym, jak pažadaŭ nam dobraj nočy, staŭ prahlad abnoŭlenaj viersii sajta «Novaha času», jakaja voś-voś pavinna źjavicca ŭ siecivie.
Ad siamji Karaloŭ vykazvajem sardečnuju padziaku ŭsim, chto adhuknuŭsia na našu vielmi sumnuju viestku z dalokaha Sinhapura.
***
Raźvitańnie z Alaksiejem Karalom adbudziecca ŭ piatnicu, 25 vieraśnia, z 14:00 da 16:00 u Minsku, u Pałacy mastactvaŭ (Kazłova, 3, st. mietro «Płošča Pieramohi»).
Paśla čaho prach hałoŭnaha redaktara «Novaha času» budzie pachavany na Paŭnočnych mohiłkach.
