«Prapuścicie presu!» – nastojliva patrabavała advakatka Viera Stramkoŭskaja, śvidrujučy sabie šlach praz natoŭp na hanku sudu Mienskaha rajonu, što na Łahojskim trakcie. «Nielha, poŭnaja zala!» – matlali hałovami rasčyrvaniełyja ad stresu dy zaduchi milicyjanty-achoŭniki.
Pracujučy ŭ hetym sudzie, jany bačyli nie adzin praces, jaki pačynaŭsia padobnym čynam – ale to byli palityčnyja spravy. Hetym razam, adnak, na łavie padsudnych apynulisia ludzi ŭ pahonach (choć i apranutyja “pa hraždancy”) – major Hienadź Darahakupiec i staršy lejtenant Alaksiej Lichtarovič, supracoŭniki DAI Kastryčnickaha rajonu stalicy. Jak śćviardžaje abvinavačańnie, heta jany vystavili 2 sakavika “žyvy ščyt” z aŭtamabilaŭ z pasažyrami na trasie Miensk — Mikaševičy dla taho, kab spynić ašalełaha ad vodki Ramana Mienciuka, jaki na svaim “Holfie” irvaŭsia ŭ bok stalicy na chutkaści kala 160 km/h. Choć jaŭnaha palityčnaha padtekstu praces nia mieŭ, ale hradus uvahi da jaho byŭ vidavočna vysokim – pryčym nia tolki ŭ presie dy na internet-forumach.
Pa źviestkach advakatki paciarpiełych Viery Stramkoŭskaj, sprava znachodzicca na asablivym prezydenckim kantroli.
Natoŭp na hanku
Prajści ŭ sud presie zaminali nia tolki milicyjanty, ale i mužčyny ŭ štackim z šyrokimi śpinami. Jak vyjaviłasia paźniej, heta byli kalehi padsudnych. I mienavita jany čaroŭnym čynam zapoŭnili zalu jašče da taho, jak dźviery sudu rasčynilisia dla naviednikaŭ hetaha adkrytaha pracesu.
Tak ci inačaj, paśla nievialikaha skandału, pišučym žurnalistam dazvolili zaniać miescy ŭ zali. Praŭda, teleaperataraŭ dy fotakoraŭ na sud nie dapuścili, tamu jany byli vymušanyja zadavolicca, uziaŭšy ŭ pryceł abjektyvaŭ piacioch pasažyraŭ “žyvoha ščytu”, jakija pryjechali vystupać u sudzie ŭ jakaści paciarpiełych. Šostuju pasažyrku, maleńkuju Valeruju Paškievič, baćki pakinuli ŭdoma na dahlad rodnych.
Paciarpiełyja, zvykłyja da ŭvahi presy, pavodzili siabie spakojna, choć i krychu napružana. Nia dziva: kolki siłaŭ było pakładziena na toje, kab davieści spravu da sudu. Jury Paškievič, kiroŭca “BMV”, jaki pryniaŭ na siabie hałoŭny ŭdar mienciukoŭskaha “Halfa”, byŭ apranuty ŭ biezdakorna adprasavany aliŭkavy harnitur.
Pobač ź im trymałasia žonka, chudarlavaja žančyna intelihientnaha vyhladu, z karotkaj fryzuraj dy ŭ akularach.
Inšy hieroj incydentu na šašy, Alaksiej Bieraśnieŭ, jaki paśla avaryi, maciukajučysia na milicyjantaŭ, dapamahaŭ dastavać ź lehkavikoŭ paciarpiełych, stajaŭ, zasunuŭšy ruki ŭ kišeni džynsaŭ. Razam ź Bieraśnievym u pracesie ŭdzielničaje jahony siabruk Kanstancin Biełahubcaŭ, jaki byŭ za rulom “Chondy” ŭ toj viečar.
Kabieta ŭ čornym stroi – Alena Kaŭpakova, čyj džyp “Tajota” atrymaŭ pieršy ŭdar “Holfa” pa datyčnaj. Miarkučy pa zapłakanych vačach dy znervavanaj pastavie, žančyna dahetul nie apraviłasia ad stresu.
Nie pačvary
Nievialiki sudovy kabinet z parepanaj stollu i ciesnymi draŭlanymi łavami zdoleŭ źmiaścić nia bolš za try tuziny čałaviek, napakavanych łokać da łokcia. Uvišny teleaperatar padbieh da rasčynienaha akna, pastaviŭ kameru na štatyŭ dy pačaŭ nachabna zdymać zalu prosta z vulicy, praz kraty. “Dosyć!” razdražniona adahnała jaho sudździa Iryna Majko, nie zabyŭšysia, adnak, niezaŭvažna papravić pasmačku bialavych vałasoŭ.
Na prośbu advakatki paciarpiełych Viery Stramkoŭskaj puścić u zalu reštu žurnalistaŭ sudździa admoviła: “Dzie jany raźmieściacca? Volnaj zastałasia tolki kletka. Bolš anivodnaha kvadratnaha metra niama”.
Narešcie, sud raspačaŭsia. Toj, chto čakaŭ pabačyć na łavie padsudnych cyničnych monstraŭ, musiŭ rasčaravacca. Abvinavačanyja vyjavilisia zvyčajnymi biełaruskimi mužykami, razhublenymi, prybitymi nieviasiołymi dumkami. Abodva pavodzili siabie cichmiana, kali nie skazać pryhałomšana.
Mažny, starejšy i pa zvańni i pa ŭzroście Hienadź Darahakupiec nieruchoma siadzieŭ na łavie, niby skošany nabok vałun, panura pakłaŭšy łokci na kaleni dy sčapiŭšy palcy ŭ zamok. Uzdymajučysia čas ad času dla adkazu na pytańni, jon, ssutuleny, vyrazna “čekaŭ” (jon rodam ź vioscy na Bieraściejščynie), dajučy svaje niešmatsłoŭnyja adkazy (słovy zastravali komam u horle). Časam zdavałasia, što major znachodzicca ŭ napaŭśnie, usprymaje toje, što adbyvajecca navokał, jak niejkaje tryźnieńnie.
Zrazumieć jahonyja emocyi nieskładana: pavodle častki pieršaj artykułu 426 Kryminalnaha kodeksu Darahakupcu dy jahonamu naparniku Lichtaroviču pahražaje da troch hod turmy. Akramia hetaha, kožny z šaści paciarpiełych zapatrabavaŭ kampensacyi maralnaj škody ŭ pamiery 50 miljonaŭ rubloŭ, dyj materyjalnaj škody patrabujuć viarnuć bolš čym na 3 miljony... Kolki heta – amal paŭtary sotni tysiačaŭ dalaraŭ na brata? Za ŭsio žyćcio nia vypłaciš, tym bolš, što zarobku niama ŭžo miesiac – kiraŭnictva DAI, jakoje śpiarša apraŭdvała dziejańni ekipažu, źmianiła svajo staŭleńnie dy adchiliła majora ad pasady. Praz 15 hod słužby – taki haniebny kaniec karjery... A doma – žonka, šasnaćcihadovy syn, jakoha treba vyvodzić u ludzi, dy dzieviacihadovaja dačka...
Alaksiej Lichtarovič (taksama nie miančuk – rodam z Vałožynščyny, hadoŭ tryccaci, nievysoki, ale z mocnaj skivicaj) trymaŭsia krychu mienš napružana: jak padnačaleny Darahakupca, jon, vidavočna, nie hublaŭ nadziei atrymać miakčejšaje pakarańnie. Bolšaść času jahonyja vusny raściahvalisia ŭ blakłaj nijakavataj ŭśmiešcy, ale vočy vydavali razhublenaść, dy hałava časam zmučana padała na hrudzi, ahalajučy zahareły karak.
Versija paciarpiełych
Pieršy dzień raspačaŭsia z dopytu ŭdzielnikaŭ zdareńnia – paciarpiełych dy abvinavačanych. Vystupajučy pa čarzie, usie piaciora pasažyraŭ złaščasnych aŭto apisali, kožny sa svajoj perspektyvy, całkam identyčnuju karcinu. Vartych uvahi supiarečnaściaŭ u ich pakazańniach nie zaŭvažałasia. Takim čynam, pavodle abahulnienaj versyi paciarpiełych, uviečary 2 sakavika ich aŭtamabili, adzin za adnym, byli spynienyja supracoŭnikami DAI na šašy “Mikaševičy-Miensk” na ŭjeździe ŭ horad. Inspektar davaŭ žestam sihnał spynicca, skiroŭvajučy aŭtamabili takim čynam, kab tyja zaniali ŭsie čatyry pałosy ruchu. Sproby kiroŭcaŭ vyjści z mašynaŭ spynialisia. Praź niepraciahły čas zzadu nalacieŭ “Holf”, začapiŭ “Tajotu” Aleny Kaŭpakovaj i ŭdaryŭ pa “BMV”, u jakim znachodziłasia siamja Paškievičaŭ. Pa inercyi aŭtamabil urezaŭsia ŭ milicejskaje aŭto, jakoje, u svaju čarhu, začapiła inšy lehkavik DAI.
Paśla avaryi usie ŭdzielniki znachodzilisia ŭ stanie šoku. “Mianie ŭspryniali nie jak čałavieka, a jak kavałak miasa”, -- aburana zajaviŭ Kanstancin Biełahubcaŭ. Jak śćviardžajuć paciarpiełyja, u harmidary paśla sutyknieńnia supracoŭniki DAI prajavili razhublenaść, choć, krychu ačomaŭšysia, taksama pačali vyciahvać paciarpiełych z raźbitych mašynaŭ. I ŭsio roŭna ŭ vyniku siamju Paškievičaŭ advieźli dadomu znajomyja, a za evakuatar daviałosia płacić z ułasnaj kišeni. Alena Kaŭpakova jechała praz uvieś horad u svaim napaŭraźbitym džypie – nichto z supracoŭnikaŭ DAI, jakija da hetaha času ŭ lišku paźjaždžalisia da miesca avaryi, navat nie pacikaviŭsia, jak jana dabiarecca da chaty ŭ takim stanie i na takoj mašynie.
“Siońnia ja kažu praŭdu”
A voś abvinavačanyja namalavali na sudzie inšuju karcinu. Zrešty, jana radykalna adroźnivałasia nia tolki ad śviedčańniaŭ paciarpiełych, ale i ad ułasnych pakazańniaŭ Darahakupca dy Lichtaroviča, jakija tyja davali ŭ časie papiaredniaha śledztva, niepasredna paśla avaryi.
Hetak, na papiarednim śledztvie jany kazali, što zusim nia mieli času na razvahi dy dziejańni – maŭlaŭ, ad momantu ich pryjezdu na miesca zdareńnia da avaryi prajšli ličanyja sekundy. Naprykład, Hienadź Darahakupiec kazaŭ na papiarednim śledztvie pra 5 sekundaŭ, jakija prajšli da avaryi, a voś na sudzie ŭžo vioŭ havorku pra cełych 30 sekundaŭ. Adkul takaja niesutykoŭka? “Ja ad pieršasnych pakazańniaŭ admaŭlajusia”, -- tolki i skazaŭ major.
Bolš za toje: u časie papiaredniaha śledztva Lichtarovič zajaviŭ, što rabiŭ znak kiroŭcam nie spyniacca, a jechać dalej (mienavita takuju versiju spačatku ahučyła było kiraŭnictva DAI). Ale na sudzie, źviazany padpiskaj pra kryminalnuju adkaznaść za daču niepraŭdzivych pakazańniaŭ, Lichtarovič pryznaŭ-taki, što jon davaŭ mašynam znak spyniacca.
Uvohule, i Lichtarovič, i Darahakupiec časta papraŭlalisia, mianiali svaje vysnovy, nie mahli vyznačycca z farmuloŭkami. Tak ci inačaj, i lajtmatyŭ dovadaŭ Darahakupca i Lichtaroviča byŭ taki: jany fizyčna nie mahli ničoha zrabić, kab praduchilić sutyknieńnie – brakavała času.
I advakat, i sudździa patracili niamała vysiłkaŭ na toje, kab ahučyć usie zafiksavanyja ŭ spravie supiarečnaści ŭ pakazańniach daišnikaŭ, pastaviŭšy ich pierad pytańniem: dyk kali ž tyja havorać praŭdu? “Siońnia ja kažu praŭdu”, - tak i zajaviŭ Lichtarovič. Ale čamu jon nie rabiŭ hetaha na papiarednim śledztvie? Jasnaha adkazu na hetaje pytańnie jon nia daŭ, ale ŭ niejki momant zaiknuŭsia byŭ pra toje, što na jaho, nibyta, cisnuŭ śledčy. Ale Lichtarovič tut ža nastupiŭ sabie na jazyk, i admoviŭsia ad hetych svaich słovaŭ. “A što ty jašče zrobiš, kali ja...y zacisnuć dy ruki vykruciać”, – cicha syknuŭ adzin ź jahonych kalehaŭ u zali.
Kažuć śviedki
Śviedki – supracoŭniki DAI ź inšaha ekipažu, jaki prybyŭ na miesca zdareńnia ź Miensku, i słuckaje DAI, jakoje pieraśledvała “Holf” Mienciuka, -- taksama davali raspłyvistyja pakazańni. Advakatka dy sudździa rehularna znachodzili ŭ ich słovach nieadpaviednaści. Adzin sa śviedak tłumačyŭ niedakładnaści tym, što jon byŭ paśla avaryi ŭ šoku, ruki kałacilisia. Cikava, što prysutnyja ŭ zali kalehi abvinavačanych adreahavali na hetyja słovy supracoŭnika DAI surjozna, choć niezadoŭha da hetaha jany adkryta vyśmiejvali Alenu Kaŭpakovu, jakaja raspaviadała pra svaje vizyty da psychatearapeŭta paśla avaryi.
“BMV”-fantom
I abvinavačanyja, i śviedki z DAI ŭsie jak adzin śćviardžali, što na pałosach było tolki try mašyny, a pieršuju zajmała milicejskaje aŭto. Paciarpiełyja, adnak, kazali, što była i čaćviortaja mašyna – čornaja “BMV”. Kudy jana padziełasia i ci była jana na miescy avaryi?
Pavodle słovaŭ abvinavačanych (i heta paćviardžajecca zapisam radyjopieramovaŭ) aperatyŭny dziaržurny Antanievič daŭ im zahad “prytrymać ruch” na hetym adrezku darohi. “Tak, my stvorym vam zator – adkazaŭ praź niejki čas pa racyi Lichtarovič.
Jaki sens układaŭ jon u hetyja słovy? Lichtarovič patłumačyŭ prakuroru tak: “Ja pryniaŭ zahad dasłoŭna: prytrymać ruch. Što takoje prytrymać ruch? Heta značycca, piarednija aŭtamašyny spynić, sabrać ščylnuju płyń transpartu, i, kali ščylnaja płyń źbiarecca, skazać, kab jany pavolna ruchalisia”.
Takim čynam, Lichtarovič i Darahakupiec sprabavali stvaryć pałasu pavolnaha ruchu, u jakoj Mianciuk musiŭ sa svaim “Holfam” zaviaznuć, jak u bahnie. Ale ci była realnaj takaja zaduma?
“A jak vy źbiralisia zator stvarać? – zapytałasia Viera Stramkoŭskaja ŭ Lichtaroviča. – Jakija abjektyŭnyja dadzienyja byli da taho, što vy adkazali: “my vam stvorym “korak?”
“Abjektyŭnyja dadzienyja – zahad aperatyŭnaha dziažurnaha, – adkazaŭ Lichtarovič. -- Kali ja adkazvaŭ, ja na darohu jašče nie źviartaŭ uvahi”. – “A na padstavie čaho vy dajecio taki adkaz?” -- “Na padstavie zahadu aperatyŭnaha dziažurnaha”. -- “Zahad što, luboj canoj vy pavinny vykonvać? Ci aceńvajučy sytuacyju?” -- “Aceńvajučy sytuacyju.” -- “Acanili vy da hetaha času sytuacyju ci nie?
Adkažycie!” “Napeŭna, nie...” -- apuściŭ ruki Lichtarovič. A tut jašče i Hienadź Darahakupiec vyznaŭ pierad prakuroram, što na trasie nie stavała mašyn dla stvareńnia mabilnaha zatoru...
Cikava, što pavodle ahučanych u sudzie metadyčnych rekamendacyjaŭ Darožna-patrulnaj słužby, technika stvareńnia mabilnych zatoraŭ pavinna być inšaj. Pa-pieršaje, dla taho, kab stvaryć “mabilny zasłon” (štučny transpartny zator) dla toj šyryni darohi, jakija była na miescy avaryi na trasie Miensk-Mikaševičy, treba było mieć jak najmienš čatyry aŭtamabili aperatyŭnaha pryznačeńnia. Spačatku ich treba pastavić uzdoŭž kantu darohi i svabodna prapuskać transpart. Kali parušalnik, jakoha treba zatrymać, nablizicca, mašyny DAI musiać pa čarzie ŭlicca ŭ transpartnuju płyń z uklučanaj syhnalizacyjaj, zajmajučy ŭsie pałosy ruchu i pastupova zapavolvać chutkaść usioj aŭtamabilnaj płyni ažno da jaje spynieńnia.
Čamu Lichtarovič dy Darahakupiec stvarali zator pa inšym recepcie? Ci railisia jany z kimści nakont taho, jak rabić toj “korak”? Jak aperatyŭny dziažurny pryjšoŭ da vysnovy, što treba addać zahad “zapavolić ruch” – sam, ci jamu taksama dali zahad? Adkazy na hetyja pytańni znajści tak i nie ŭdałosia. Abvinavačanyja admoŭčvalisia, a sam aperatyŭny dziažurny Antanienka (jaho źbiralisia vyklikać u jakaści śviedki) pa dziŭnym supadzieńni syšoŭ u adpačynak za dzień da pačatku sudu dy źjechaŭ za miežy Biełarusi, adklučyŭšy telefon.
 |
 |
 |
Jak spyniać pa praviłach?
Darečy, jakija ŭvohule isnujuć praviły dla spynieńnia parušalnika? Uzhadanyja vyšej rekamendacyi u jakaści pieršaha srodku rajać skarystacca (z dazvołu aperatyŭnaha dziažurnaha, ci, u krytyčnaj sytuacyi -- samastojna) admysłovymi šypami ci kalučym łancuhom “Dyjana”, jaki ścielecca pa darozie pierad parušalnikam. Jak śćviardžaŭ Darahakupiec, u ich mašynie była taja “Dyjana”, ale skarystacca joj nie było zahadu. Dyj nie paśpieli b. Akramia hetaha, dla jaje vykarystańnia treba być upeŭnienym, što ŭ aŭtamabili, jaki treba spynić, znachodziacca tolki datyčnyja da złačynstva ludzi.
Čytajem instrukcyju dalej. Nastupny sposab spynić “honščyka” – pieraharadzić darohu hruzavikami, papiarednie vyvieŭšy adtul kiroŭcaŭ. Pra vystaŭleńnie lehkavych aŭtamabilaŭ nijakaj zhadki niama. Treci sposab, jaki ličycca najbolš hnutkim dy biaśpiečnym – stvareńnie mabilnaha zatoru. Mienavita im, pa słovach abvinavačanych, jany i sprabavali skarystacca.
Cikavaja akaličnaść: taja samaja instrukcyja kaža, što, kali inšymi sposabami papiaredzić avaryju nielha, dazvalajecca pieraharadzić darohu aŭtamabilami aperatyŭnaha pryznačeńnia – jak samaja apošniaja mahčymaść. Čamu Darahakupiec dy Lichtarovič nie spynili Mienciuka svajoj mašynaj? Adkaz na hetaje pytańnie cikaviŭ i prakurora. Major Darahakupiec adkazaŭ jamu, što nie zaŭvažyŭ inšaj mašyny DAI, jakaja jechała zzadu im na dapamohu (badaj, jon mieŭ na ŭvazie, što daŭžyni adnoj jahonaj mašyny nie chapiła b, kab całkam pierakryć prajeznuju častku). Čamu ž daišniki chacia b nie pastavili na darozie svaju mašynu z uklučanaj mihałkaj, kab sustrečnyja mašyny syšli, pavodle praviłaŭ, na krajniuju pravuju pałasu? “Ale jany hetaha nie zrabili...” – razhublena adkazaŭ major. Tut, darečy, robicca zrazumiełym, čamu na sudzie, u adroźnieńnie ad papiaredniaha śledztva, abvinavačanyja i śviedki z boku DAI tak aktyŭna pierakonvali sud, što mihałki ŭsio-taki byli ŭklučanyja ŭ momant avaryi.
Vyrak
Vyniesieny vyrak adpaviadaŭ miakkamu zapytu prakurora. Sud pryznaŭ Darahakupca dy Lichtaroviča vinavatymi, pryznačyŭšy im pakarańnie ŭ vyhladzie dvuch hod źniavoleńnia ŭmoŭna z vyprabavalnym terminam na try hady. Taksama ciaham troch hod jany nia buduć mieć prava zajmać pasady načalnikaŭ u orhanach unutranych spravaŭ. Darahakupiec dy Lichtarovič musiać taksama častkova kampensavać pałovu vydatkaŭ paciarpiełych na advakata, a taksama sudovyja vydatki – takim čynam, kožny musić spłacić kala miljona rubloŭ. A voś u pazovie ab kampensacyi maralnaj dy materyjalnaj škody da Darahakupca dy Lichtaroviča paciarpiełym było admoŭlena. Maralnuju škodu paciarpiełym buduć spłočvać nie inspektary, a haradzkaja ŭprava ŭnutranych spravaŭ Mienharvykankamu. Jury Paškievič, jaho žonka i dačka atrymajuć pa 6 miljonaŭ rubloŭ, Alena Kaŭpakova 2 miljony, Alaksiej Bieraśnieŭ dy Kanstańcin Biełahubcaŭ pa 1 miljonu. Pryhavor atrymaje zakonnuju siłu praź dziesiać dzion, kali nia budzie abskardžany.
Vysnovy
Sud pa “Žyvym ščycie” ahaliŭ i mnohija inšyja prablemy. Pa-pieršaje, uražvała tatalnaje niaviedańnie prysutnymi ŭ sudzie supracoŭnikami DAI słužbovych instrukcyjaŭ – i sudździa i prakuror i advakatka paciarpiełych nieadnarazova pytałasia ŭ abvinavačanych dy śviedkaŭ pra źmiest instrukcyjaŭ, jakimi jany musiać karystacca, a tyja ŭ adkaz čaściakom “płavali”, niby pieršakurśniki na ispycie.
Pa-druhoje, jak pakazaŭ zapis radyjopieramovaŭ, 2 sakavika dziažurny DAI Mienskaj vobłaści paviedamiŭ, što ŭsie mašyny DPS zaniatyja na “specmierapryjemstvie”. Mienavita tamu tak doŭha nie ŭdavałasia dasłać dapamohu słuckamu ekipažu, jaki pieraśledavaŭ Mienciuka. Što heta było za “specmierapryjemstva”?
A jašče na sudzie vyjaviłasia, što, pavodle słužbovych instrukcyjaŭ, aŭtamabil DAI faktyčna razhladajecca heta śviatarnaja karova, stavić jakuju ŭ niebiaśpieku možna ŭ vyklučnym vypadku.
U svaim zaklučnym słovie, advakatka paciarpiełych Viera Stramkoŭskaja skazała: “Nazaŭždy ŭ historyju Biełarusi i biełaruskaj justycyi ŭvojdzie paniatak “Žyvy ščyt”. Adnak chočacca vieryć, što hety fenamen ŭvojdzie mienavita ŭ historyju, a nia zrobicca zvyčajnaj źjavaj. U sudzie ŭvieś čas visieła atmasfera niedavykazanaści. Tak i nie atrymałasia vyjavić, u jakich nietrach naradziłasia rašeńnie stvaryć mabilny zator, i jak jano abmiarkoŭvałasia. Abvinavačanyja dy śviedki ź boku DAI maŭčali pra toje, jak ryby. Kamentujučy heta, advakat abvinavačanych ŭ zaklučnym słovie dazvoliŭ sabie zahadkavuju frazu: “Kali jany nie adkazvali, značycca na toje ŭ ich byli padstavy. Ja dumaju, usie zdahadvajucca, jakija heta pryčyny, pra jakija nichto nia choča kazać, i nia budzie kazać”.
Zaklučnyja słovy Darahakupca dy Lichtaroviča byli duža karotkimi. Abodva škadavali pra toje, što zdaryłasia: “Ničoha naŭmysnaha my nia ździejśnili”. Lichtarovič skazaŭ, što paciarpiełyja zrabilisia zakładnikami sytuacyi. Ale nie pakidaje ŭražańnie, što zakładnikami sytuacyi zrabilisia i sami inspektary DAI, na jakich słova “zahad” maje taki mahutny ŭpłyŭ, što zdolnaje paralizavać ich volu i zdolnaść ćviaroza aceńvać sytuacyju. Jak heta časta zdarajecca ŭ Biełarusi, kapnuŭšy prablemu hłybiej, abaviazkova dastanieš na bieły śviet truchlavyja čarapki niesvabody.
Parady pa śladach «Žyvoha ščytu»
Strachoŭka
Jak vyjaviłasia na sudzie, usie paciarpiełyja majuć permanentnyja prablemy z atrymańniem strachavych unioskaŭ za raźbityja aŭto. Siamja Paškievičaŭ dahetul nie atrymała ani rubla ad strachavoj firmy, a Kaŭpakova zdoleła tolki častkova (atrymała 4 miljony rubloŭ zamiest 5) vyrvać sa strachavoj kampanii vydatki na ramont mašyny – dy i toje tamu, što mieła duža darahuju strachoŭku “Aŭtakaska”. Parada: dbajcie pra nadziejnuju strachoŭku zahadzia.
Maralnaja škoda
Zdavałasia b, maralnaja škoda paciarpiełym navidavoku. Ale sudovaja medyčnaja ekspertyza paličyła, što ŭsie ŭdzielniki, navat maleńkaja Valeryja Paškievič, jakaja nie mahła ŭnačy spać paśla avaryi, ani kropli nie paciarpieli ŭ psychalahičnym planie. Tolki Alena Kaŭpakova nabliziłasia da taho, kab jaje maralnyja pakuty byli aficyjna zarehistravanyja. Čujnaja žančyna, jana paśla avaryi znachodziłasia ŭ takim stresie, što na nastupny dzień musiła pajści ŭ płatny medycynski centar da psychaterapeŭta “Mnie patrebna było chacia b kamu-niebudź vypłakacca”, patłumačyła jana na sudzie. Potym byŭ jašče adzin vizyt da psychaterapeŭta, vypisanyja supakojvajučyja leki dy pryznačanaja paŭtornaja kansultacyja. Dyk voś, śledčaja medekspertyza paličyła toje, što Kaŭpakova nie pryjšła na tuju paŭtornuju kansultacyju, jak znak taho, što psychalahičnaja dapamoha nie była joj patrebnaja! Takim čynam, kali vy patrapili ŭ ekstremalnuju situacyju i žadajecie davieści, što paciarpieli maralnuju dy psychalahičnuju škodu, źviartajciesia da psychaterapeŭta, zachoŭvajcie čeki, dy prachodźcie pryznačany kurs lačeńnia całkam. Biez hetaha šancy na pośpiech u vas minimalnyja.
Zdymka mabilnikam
Na sudzie duža surjozna prymalisia da razhladu ŭ jakaści dokazaŭ zdymki i videa, zroblenyja mabilnym telefonam. Tamu, patrapiŭšy ŭ składanuju i nieadnaznačnuju sytuacyju, varta jak maha bolš dakładna zafiksavać zdareńnie. Maje sens taksama źviarnuć uvahu na ŭsich prysutnych ludziej, uziać ich kaardynaty. Zapomnić ci sfatahrafavać numary ŭsich aŭtamabilaŭ, jakija apynulisia pobač. A taksama zapisać pa haračych śladach toje, što vy bačyli – kab pamiać nie zhulała z vami zły žart praz paru miesiacaŭ.
 Daišniki Hienadź Darahakupiec i Alaksiej Lichtarovič |
 Daišnik Hienadź Darahakupiec vychodzić z budynku suda paśla prysudu |
 Advakatka Viera Stramkoŭskaja kamentuje prysud |
 Paciarpiełyja |
 Paciarpiełyja |
