10 vieraśnia – la CVK
Kanhres Demakratyčnych Siłaŭ:
los vybaraŭ vyrašycca na vulicy
Zala Kanhresu była raskviečanaja pieradvybarnymi kličami: “Hramadzkaja kaalicyja za adzinaha kandydata”, “U adzinstvie siła”, “Adziny kandydat, adzinaja Biełaruś”. Forum, jak u Biełarusi viadziecca, adkryŭsia na paŭhadziny paźniej pryznačanaha. Čakajučy, prysutnyja słuchali pieśni z albomu “Ja naradziŭsia tut”. Pačaŭsia Kanhres cikavostkaj: sp.Puzynia, viadomy majstar narodnych instrumentaŭ, u daŭniejšaj sialanskaj vopratcy, zajhraŭ na scenie na surmie. Potym na trybunu padniaŭsia staršynia arhkamitetu Kanhresu Jury Chadyka. Jon patłumačyŭ, čamu schod pravodzicca tolki pry kancy leta, i zajaviŭ, što meta forumu — natchnić “dziasiatki tysiačaŭ prychilnikaŭ”. Jon taksama prapanavaŭ usim prychilnikam demakratyi sabracca ŭviečary 9 vieraśnia pad ścienami CVK, kab padtrymać adzinaha demakratyčnaha kandydata, Uładzimiera Hančaryka.
Kanhres viali Lavon Barščeŭski i Ludmiła Hraznova. Sp-nia Hraznova zapomniłasia słaboj biełaruskaj movaj i žoŭtaj “zubroŭskaj” kašulaj, apranutaj u znak salidarnaści z aryštavanymi ŭčora chłopcami. Choć biełaruskaj movy na dźviuchmoŭnym źjeździe było nieparaŭnana bolš, čym u specvypuskach niezaležnych hazetaŭ, jakija razdavali delehatam.
Sp.Barščeŭski raspavioŭ pra składanuju ŭnutrypalityčnuju i sacyjalna-ekanamičnuju sytuacyju i pravioŭ paraleli pamiž siońniašniaj Biełarusiaj i hitleraŭskaj Niamieččynaj.
Potym na trybunu padniaŭsia dyjakan Biełaruskaj Narodnaj Aŭtakiefalnaj Pravasłaŭnaj Carkvy Leanid Akałovič. Jon pravioŭ malitvu za Biełaruś, błasłaŭlajučy ŭsich kryžam. Udzielniki kanhresu malilisia za pieramohu stojačy. Adno što nia ŭsie zdahadalisia adklučyć na hety čas svaje telefony.
Ćvikom paradku dnia było vystupleńnie sp.Hančaryka i Domaša. Jany źjavilisia na scenie razam i vitali zalu, uziaŭšysia za ruki. Pieršym vystupaŭ adziny kandydat ad šyrokaj hramadzianskaj kaalicyi. Jon dziakavaŭ za padtrymku i adzinstva. “Nas sprabavali pasvaryć, ale nie atrymałasia. My znajšli supolnuju movu”. Sp.Hančaryk źviarnuŭ uvahu na nieabchodnaść pilnaha kantrolu za papiarednim hałasavańniem, na niebiaśpieku siońniašniaj pavyšanaj aktyŭnaści ŭ vojsku, spyniŭsia na źniknieńni ŭ Biełarusi ludziej. “My patrabujem, kab była stvoranaja niezaležnaja kamisija. Kiraŭnictva dziaržavy niasie adkaznaść za heta, i my pamianiajem takuju ŭładu”. Patencyjny prezydent akreśliŭ asnoŭnyja napramki svajoj prahramy. “Biełaruś pavinna być niezaležnaj dziaržavaj, z pryhožymi haradami, dobrymi šlachami i vydatnaj sielskaj haspadarkaj, z hodnymi pensijami, narmalnaj sferaj absłuhoŭvańnia, bahatymi pryłaŭkami i pamiarkoŭnymi cenami. Takoj budzie Biełaruś, i takoj baču ja jejnuju budučyniu... Biełaruskaja ekanomika budzie česnaj i maralnaj”. U.Hančaryk prapanavaŭ Alaksandru Łukašenku paŭdzielničać u žyvych teledebatach. Zala stojačy vitała jaho avacyjaj i vokličami “Žyvie Biełaruś!”. Prahramy Hančaryk nie ahučyŭ. Pavodle jahonych słovaŭ, jana jašče dapracoŭvajecca.
Nia mienš vopleskaŭ sabraŭ i Siamion Domaš. Jon taktoŭna zaŭvažyŭ, što hetyja burnyja apladysmenty adrasujucca ŭ roŭnaj stupieni i Ŭ.Hančaryku. Domaš zaŭvažyŭ, što demakratyčnaje biełaruskaje hramadztva maje ŭžo pałovu pieramohi, i hetaja pałova zaklučajecca jak u rašeńni piaciorki, tak i ŭ niadaŭnim pahadnieńni pamiž dvuma pretendentami. Jon adciemiŭ, što asabista jamu nialohka dałosia rašeńnie pra źniaćcio kandydatury. “Siońnia ja abiacaju, što zdymu svaju kandydaturu. U adzinstvie — siła!.. Chočacca, kab našy dzieci nie žyli ŭ varjackim domie, u jakim žyli dahetul my”. Dobraj tradycyjaj dla Domaša stałasia cytavańnie klasykaŭ biełaruskaj litaratury. Hetym razam — Bahdanoviča: “Biełaruś, tvoj narod dačakajecca Załacistaha jasnaha dnia”.
Darečy, pazaŭčora ž na plenumie CK Partyi Kamunistaŭ, jakaja nia brała ŭdziełu ŭ Kanhresie demakrataŭ, Siarhiej Kalakin paviedamiŭ: Siamion Domaš abvieścić pra źniaćcio svajoj kandydatury na karyść U.Hančaryka 21 žniŭnia ŭ televizijnym vystupie, jaki pačniecca a 19-j. S.Kalakin painfarmavaŭ taksama pra pieramovy z S.Hajdukievičam, jakoha pierakonvajuć dałučycca da hančarykaŭskaha bloku.
Nia ŭdzielničaŭ u kanhresie Vasil Lavonaŭ. Nie było j lidera “Narodnaj Hramady” Mikoły Statkieviča, jaki vykazaŭsia suprać jaho praviadzieńnia. (Karol pradstaŭlaŭ partyjnuju apazycyju.)
Lidery inšych apazycyjnych palityčnych partyjaŭ uziali čynny ŭdzieł u Kanhresie.
Anatol Labiedźka (AHP) źviarnuŭ uvahu tym, što ŭ svaim vystupie ahučyŭ źviestki pra sumu, jakuju byccam by maje na asabistym rachunku Łukašenka. Na dumku sp.Labiedźki, jana moža składać dva miljardy dalaraŭ. Praŭda, aŭdytoryja niejak viała adreahavała na hetuju sensacyjnuju ličbu. Lider “hramadzianaŭ” začytaŭ taksama pa-ŭkrainsku (nie biez pamyłak) pryvitańnie Kanhresu ad ukrainskaj hramadzkaści (siarod padpisantaŭ lista była i Julija Cimašenka).
U Vincuka Viačorki (BNF) słova “pahadnieńnie” ŭ roznych skłonach i likach paŭtaryłasia razoŭ 12. Lider BNF zajaviŭ: aficyjny Miensk nie źbirajecca pravodzić svabodnych vybaraŭ — pačalisia pahromy hramadzkich arhanizacyjaŭ i niezaležnych vydańniaŭ. A tamu pryjdziecca abaranić pieramohu, vyvieŭšy ludziej na vulicu 10 vieraśnia.
Zapomniŭsia Stanisłaŭ Šuškievič (BSDH): “Sp.Hančaryk i Domaš, ja ŭdziačny Vam za kiemlivaść, pracavitaść, mudraść. Ja prašu ŭ Vas prabačeńnia”. Hančaryk znajšoŭsia: “My taksama budziem pra Vas dumać lepš”.
Alaksiej Karol (Narodnaja Hramada) čamuści paraŭnaŭ źviazku Hančaryk—Domaš sa źviazkaj Hor—Liberman.
Paśla abiedu vystupali novyja aratary. Jak zaŭsiody, zapomniŭsia Pavał Sieviaryniec, što spačatku pramaŭlaŭ spakojna, a potym sarvaŭsia na emocyi. “U nas mocnyja kandydaty! Adzinstva — siła! 10 vieraśnia moładź ździejśnić pachod na Miensk”, i my zažyviem u volnaj krainie.
Aleh Trusaŭ, jaki ŭziaŭ słova ad imia TBM, byŭ nastrojeny bolš pesymistyčna, čym zadorny lider MF. Jon źviarnuŭ uvahu na toje, što štab Hančaryka pakul nie padrychtavany i tam vielmi šmat vypadkovych ludziej, jakich treba, pakul jość čas, vyhnać. A.Trusaŭ vykazaŭ zaniepakojenaść tym, što zapozna demakratyčnaja hramadzkaść vyrašyłasia z supolnym kandydatam, tre było heta zrabić kali nie zimoj, dyk, prynamsi, pry kancy viasny. Jon rabiŭ hetyja vysnovy niby dla pamiaci, dla nastupnaje vybarčaje kampanii.
U tym ža rečyščy vystupiŭ Michaił Čyhir. Jon skazaŭ, što lepš, kab kanhresmeny z utulnaha “Sukna” raźjechalisia pa vioskach, pracavać siarod ludziej. Sam sp.Čyhir pryjechaŭ na Kanhres ź mitynhu padmanutych unosčykaŭ banku “BiełBałtyja”. Jon źviarnuŭ uvahu na toje, što hetyja ludzi, jakija majuć vyšejšuju adukacyju, nia viedajuć, za kaho hałasavać, a što kazać pra prostych viaskoŭcaŭ? Mienavita ź imi i treba pracavać, davodzić, pierakonvać, — śćviardžaŭ eks-premjer. Jon taksama zasiarodziŭ uvahu na tym, što ŭ niedalokaj budučyni patajemnyja siły rychtujuć pravakacyi suprać Hančaryka, tamu varta być pilnymi.
Byli j vystupy viesialejšyja. Hetak, pradstaŭnik Partyi Zialonych sp.Cierachaŭ raspavioŭ, što biełarusy doŭhi čas žyli biez ekalahičnych katastrofaŭ. Katastrofy ŭ nas byccam by pačalisia tolki paśla imperskich zavajovaŭ Rasiei ŭ ChVII st.
Apošnim akordam staŭ vystup paetaŭ Niaklajeva j Zakońnikava, jakija stvarajuć “adzinamu” kandydatu słohany kštałtu: “Žančyny j ciotki! Treba Hančaryka vybrać usio-tki!” abo “Kali ty chočaš dabra dla radzimy — Hančaryk adziny”.
U cełym ža ŭdzielniki Kanhresu paciešyli svajoj upeŭnienaściu ŭ pieramozie. Da vybaraŭ zastajecca mienš za try tydni. Schamianiemsia, preč sumnievy! — hetki matyŭ prachodziŭ praz usie vystupy.
Edvard Ludovič
