Vodhuki
Nie źnievažajcie Małafiejeva
U svaim artykule “Miryciesia bieź źniavahi” (“NN”, №37) Kastuś Travień razvažaje, čamu biełarusy prajhrali ŭkraincam. Aŭtar piša, što Małafiejeŭ sprabuje skłaści ŭsiu vinu za parazu na Bialkieviča z Chackievičam. Nie takoj natury čałaviek naš trener, kab na kahości zvalvać vinu, jon razumieje, što vyjhraje kamanda, a prajhraje trener. Dyj paśla matču z Ukrainaj jon skazaŭ: ”Ź siabie viny za projhryš ja nie zdymaju”.
Paśla Travień piša pra “hulniu ad abarony”, u jakuju pavinny byli hulać biełarusy, kab damahčysia “zapavietnaj” ničyjoj. Čamu hetaja ničyja dla nas zapavietnaja? Kab zaniać pieršaje miesca ŭ hrupie, nam tre było pieramahać i ŭkraincaŭ, i palakaŭ, i valijcaŭ. Kali ž my zajmajem druhoje miesca ŭ hrupie, to za vychad na suśvietnaje pieršynstva musim zmahacca z Anhielščynaj ci Niamieččynaj. Małafiejeŭ heta dakładna razumieŭ i śviadoma pajšoŭ na aktyŭnuju hulniu, inšaja sprava, što napadniki padviali.
Bialkieviča z Chackievičam vyklučyć nazaŭsiody sa zbornaj byŭ pavinien jašče Baroŭski, kali pierad adkaznaj sustrečaj z estoncami “zorki” pajšli “kulturna adpačyć” ź pivam. Baroŭski vyklučyŭ ich tady, ale pad ciskam hramadzkaści viarnuŭ hulcoŭ u zbornuju. A Małafiejeŭ nia viernie. Tamu ludziam z našaj futbolnaj federacyi nie padabajucca takija asoby, jak sp.Eduard. Im patrebny čałaviek, jakim lohka było b manipulavać. Federacyju nie chvaluje, što zbornaja na zadvorkach futbolnaje Eŭropy!
I Bialkieviču z Chackievičam, i BFF dalokija patryjatyčnyja pamknieńni Eduarda Małafiejeva.
Źmicier Pankaviec, Kastryca (Barysaŭščyna)
Horad miortvych
U praciah čarnobylskaj temy z numaroŭ ad 25 krasavika i 24 vieraśnia. Barysu Tumaru pryśviačaju.
Trahiedyja prostaha čałavieka – budzionnaja źjava, nikomu nie cikavaja. A voś trahiedyi ŭładaroŭ zaŭsiody vabiać voka i słych, pryciahvajuć uvahu kvietkami, aficyjnymi nekralohami, uračystymi pachavańniami, spačuvańniami siabroŭ... Kali pamirała žonka Harbačova, mas-medyi danieśli da kožnaha adčaj i zmahańnie hetaj siamji sa strašennaj chvarobaj. Dačka Harbačova na ŭvieś śviet zapytałasia: “Zavošta na našu dolu vypała hetkaje vyprabavańnie?” Bo ź jejnaha punktu hledžańnia maci – słabaja žančyna, muchu nia zdolnaja pakryŭdzić. Ale kali kiruješ losami miljonaŭ ludziej, dyk rychtujsia trymać adkaz za svaje ŭčynki...
Čarnobylskaja trahiedyja prypała na samy pačatak kiravańnia Harbačova. Jaho turbavaŭ los pierabudovy, a nie kankretnych ludziej. Jon moh by skazać słovy pieraściarohi, dazvolić navukoŭcam rekamendavać minimalnyja srodki prafilaktyki i takim čynam pamienšyć koła apramienienych. Ale hiensak vyjaviŭsia niazdolnym navat paspačuvać. Viercham źniavahi da tych, chto zastaŭsia žyć u zonie, stalisia jahonyja čaraviki, pakinutyja ŭ Homielskim aeraporcie paśla naviedańnia zabrudžanych radyjacyjaj rajonaŭ. Nieviadoma, u jakoj stupieni vina za ŭsio heta lažyć na jahonaj žoncy, ale, niesumnienna, kali stajała pytańnie: zachavać uładu ci ludziej – Harbačovy abirali pieršaje. I prynieśli ŭ achviaru svaim ambicyjam pierš za ŭsio Homiel.
Voś aficyjnyja dadzienyja pra kolkaść žycharoŭ Homiela: 01.01.1985 h. – 465000, 01.01.1987 h. – 488000, 12.01.1989 h. – 497500, 01.01.1995 – 507000, 01.01.1997 h. – 501000.
Takim čynam, z 1985 da 1995 h. nasielnictva Homiela pavialičyłasia na 42 tysiačy čałaviek, a za 1995–97 h. skaraciłasia na 6000 žycharoŭ. A kudy padzielisia dziasiatki tysiačaŭ pierasialencaŭ, što pierajechali ŭ Homiel u 91-m, paśla pryniaćcia Zakonu “Ab sacyjalnaj abaronie hramadzian, paciarpiełych ad katastrofy na ČAES”? Kab atrymać adkaz, dastatkova pavandravać pa mohiłkach (Asaŭcy, Randoŭka i inš.), jakija imkliva rastuć i pašyrajucca.
Za Savietami ŭ Homieli sialili adstaŭnikoŭ z usiaho Sajuzu, ranham nie nižej za pałkoŭnika. Jany taksama zrabilisia zakładnikami Čarnobylu.
Statystyka achviaraŭ avaryi zasakrečanaja, i pra sapraŭdnyja jejnyja maštaby možna tolki zdahadvacca. Daktary ŭ pryvatnych razmovach kažuć, što im zabaroniena vynosić dyjahnaz, jaki niejkim čynam stasujecca z nastupstvami Čarnobylu. Zvyčajna ŭ paśviedčańni invalida paznačana: “ahulnaje zachvorvańnie”.
Zdajecca, niama siońnia na Homielščynie siamji, jakaja b nie sutyknułasia sa strašnaj chvarobaj pad nazvaj “rak”. Voś niekalki prykładaŭ – ad bližejšych siabroŭ, bo nia kožny moža raspavieści pra svajo hora, nia kožny maje siłu voli z peŭnaj dolaj samaironii kazać pra svajo, całkam intymnaje:
V.P. – maci pamierła ŭ 1994 h. – pakutavała na rak macicy.
M.M. – baćka pamior u 2000 h. – pakutavaŭ na rak horła.
H.E. – pamior u 2000 h. ad raku prostaj kiški.
A.M. – ciešča pamierła tolki što ad raku małočnaj załozy...
Siońnia tyja, chto zastalisia, adčuvajuć siabie zahnanymi ŭ kutok. Adny dobra ŭśviedamlajuć, što ichny viek budzie niadoŭhim. Dačce nie nakanavana pieražyć maci, a ŭnuku – babulu. Bolšaść vymušanaja štodnia karystacca pihułkami z zahadkavym nazovam “tamoxifen”. Druhija paśpieli źbiehčy ŭ krainy blizkaha i dalokaha zamiežža, ale ŭsio roŭna viartajucca choć raz na hod, na Radaŭnicu, kab naviedać mohiłki. Hołas kryvi macniejšy za niebiaśpieku. Trecija topiać svajo hora ŭ harełcy... Dziaržava cikavicca imi tolki ŭ časie čarhovych vybaraŭ. Čaćviertyja kažuć, što padstavaŭ dla chvalavańnia niama. Ale niešta nichto nia rviecca pryjechać žyć da nas. Kvatery ŭ Homli ŭ kolki razoŭ tańniejšyja, čym, skažam, u Horadni. Dyj Homielski zamak nia horšy za Haradzienski, i krajavidy taksama... Łaskava zaprašajem.
Niabožčyk, Homiel
